Економистите и банкарите ширум светот очекуваат Европската централна банка (ЕЦБ) да ги зголеми референтните каматни стапки за 25 базични поени на состанокот на 4 мај во Франкфурт, додека главниот економист на ЕЦБ Филип Лејн изјави за француски Le Monde на крајот на април дека „сè уште не е време за попуштање“.

Експертите очекуваат континуиран раст на каматните стапки на ЕЦБ и потенцираат дека, дали циклусот на нивниот раст ќе заврши ќе зависи од трендот на инфлација.

Имајќи предвид дека ЕЦБ ги зголеми клучните стапки за 50 базични поени во март, евентуалната одлука за зголемување од 25 базични поени на претстојниот состанок би сигнализирала одреден оптимизам кога станува збор за економските движења во еврозоната.

„Она што е упорно е дека моменталната инфлација во Европа во голема мера е резултат на премногу експанзивната монетарна политика во текот на претходната деценија. Сепак, ЕЦБ ќе биде многу внимателна во однос на натамошните зголемувања на референтните каматни стапки“, велат експертите и укажуваат на очекувањата на економистите и банкарите на глобално ниво дека еуриборот ќе ја достигне „психолошката граница“ од четири проценти во втората половина од годината.

Еурибор, односно просечната каматна стапка по која европските банки си позајмуваат пари, влијае и на висината на плаќањата за македонските граѓани кои имаат долгорочни заеми деноминирани во евра и со променливи каматни стапки.

На 26 април тримесечниот еурибор изнесуваше 3,242 отсто, шестмесечниот еурибор 3,648 отсто, додека 12-месечниот 3,858 отсто.

Нивото на Еурибор од четири проценти е еден вид „бариера“. А со оглед на природата на инфлацијата во Европа, ЕЦБ може да дејствува рестриктивно и преку паричната маса, повлекувајќи ги од пазарот, а не само преку каматните стапки. Каматните стапки се главниот, но не и единствениот инструмент во борбата против инфлацијата.

„Инфлацијата во еврозоната е повисока и тие реагираа подоцна (отколку во САД), но и основната инфлација во моментов е повисока, дури и малку се зголеми во однос на минатиот месец. Во исто време, банките во Европа, големи, средни и мали, го спроведуваат Базел III, така што ризиците од нестабилност како она што се случи во САД се помали“, велат експертите, потсетувајќи на „мини финансиската криза“ и колапсот на SVB и Silvergate Bank на почетокот на пролетта.