Од март годинава, кинеските регулатори ги повикаа банките да им понудат на корисниците поевтини потрошувачки кредити – со цел да се поддржи домашната потрошувачка и да се ублажат ефектите од трговската тензија со САД. Но, банките сѐ уште се „заплеткани“ во последиците на растечките продукти без отплата и пропаднати кредити.

Краткорочно се обидоа со каматни стапки под 3%, но поради пад на профитабилноста, тие беа принудени повторно да ги покачат. Дополнително, многу домаќинства се загрижени поради скратени приходи – поради зголемени тарифи и намалени плати во финансискиот и државен сектор – па едноставно не сакаат да се задолжуваат.

Во првиот квартал, потрошувачките кредити пораснаа 6,1%, драстично помалку од 8,7% минатата година и 11% во првиот квартал 2023. Дури и комерцијалните банки со државна сопственост пријавија зголемени нивоа на непродуктивни кредити, а поголем удар бележат регионалните банки – некои и двојно повеќе.

Еден менаџер во државна банка призна: „Тешко е да се најдат достојни баратели на кредит, банки се фатени меѓу целите за кредитирање и заштита од лоши кредити“. Во првиот квартал беа ставени на располагање до продажба неплатени кредити во вредност од над 74,2 милијарди јуани – зголемени за 190% од претходната година, од кои 70% се потрошувачки.

  • Се гледа дека политиката на задолжување како алатка за зголемување потрошувачка не „држи“ – доколку приходите не растат, потребен е друг пристап.

  • Сепак, анализа сугерира: траен ветувачки раст бара зголемување на приходите – не само на кредитите.

  • За македонските банки и финтек играчи, ова е потсетник дека стимулирање потрошувачка мора да иде по стапките на раст на плати и совесно кредитирање, особено ако се следат модели на кориснички акции, одложено плаќање и кредитни стимули.

Овој настан покажува дека без здрава доходовна база, кредитирањето може да стане ризично. Кина наидува на „огорчен појадок“ – задолжување без ресурси – па институциите мора да најдат баланс помеѓу падот и здравиот развој.