Готовината сè уште не исчезнува од секојдневниот живот, но нејзината улога брзо се намалува.
Сè повеќе граѓани на еврозоната користат картички, паметни телефони и апликации за плаќање, додека банкнотите и монетите сè повеќе губат значење.
Европската централна банка (ЕЦБ) го гледа ова како предизвик: како да се зачува улогата на јавните, државни пари во свет кој се движи кон безготовинско плаќање? Решението е дигиталниот евро – дигитална валута на централната банка која ќе функционира како готовина, но во електронска форма.
Зошто е потребно дигитално евро?
Главната причина, според Пиеро Чиполоне од Извршниот одбор на ЕЦБ, е зачувување на предностите на готовината во дигиталното време. Готовината е едноставна, универзално прифатена и не бара банкарски сметки, додека современите дигитални плаќања минуваат низ приватни мрежи кои собираат податоци и наплаќаат провизии.
Без дигитален евро, зависноста од приватни и често неевропски системи за плаќање ќе расте, а со тоа и ризикот по монетарниот суверенитет на ЕУ. Дигиталното евро ќе обезбеди дека парите на централната банка остануваат релевантни во секојдневниот живот на граѓаните.
Како ќе функционира дигиталното евро?
Граѓаните ќе пристапуваат преку дигитален паричник, најверојатно преку својата банка или јавно тело. Плаќањата ќе бидат моментални, бесплатни и достапни како онлајн, така и офлајн. Еден дигитален евро ќе има иста вредност како една евра во готовина, а ЕЦБ нема да може да ги следи поединечните купувања, со што ќе се заштити приватноста на корисниците.
Кога ќе го видиме дигиталниот евро?
ЕЦБ сè уште е во подготовителна фаза до октомври 2025 година. По завршување на законодавниот процес и одобрувањето, реалното воведување на дигиталното евро се очекува меѓу 2027 и 2029 година.
Според ЕЦБ, дигиталното евро не е наменето за геополитички цели и нема да ја загрози доминацијата на американскиот долар. Неговата цел е да обезбеди континуиран пристап до јавните пари, да ја заштити приватноста и да ја обезбеди иднината на единствената европска валута.