Финансискиот систем ризикува да ја поткопа глобалната трговија доколку не се прилагоди на потребите на економијата, при што земјите во развој најмногу би страдале, соопшти Агенцијата за трговија и развој на ООН (UNCTAD) во вторникот.

Промените на финансиските пазари сега ја движат глобалната трговија речиси исто толку колку и реалната економска активност, при што финансиските услови сè повеќе ги одредуваат глобалните трговски текови и ги обликуваат развојните изгледи ширум светот, се вели во извештајот на UNCTAD претставен во Лондон.

„Трговијата не е само синџир на добавувачи. Таа е и синџир на кредитни линии, платни системи, девизни пазари и капитални текови,“ изјави генералниот секретар на UNCTAD, Ребека Гринспан, во соопштение.

Гринспан изјави за Ројтерс во интервју дека финансиските и трговските системи се толку блиско синхронизирани што секое зголемување на пазарната нестабилност или неизвесност ќе има значително влијание врз глобалната трговија.

UNCTAD соопшти дека се очекува глобалниот раст да се забави од 2,9% во 2024 на 2,6% во 2025, поради растечката финансиска нестабилност и геополитичките тензии.

Повеќе од 90% од глобалната трговија се потпира на банкарско финансирање, при што доларската ликвидност и прекуграничните платни системи остануваат клучни за меѓународната трговија.

„Ова длабоко ослонување на финансиските канали ја прави трговијата тесно поврзана со глобалните финансиски и монетарни услови,“ се вели во извештајот. „Промена на каматните стапки или на инвеститорското расположение во голем финансиски центар може да влијае на трговските обеми ширум светот.“

Извештајот вели дека иако економиите во развој се очекува да растат побрзо од напредните, тие се соочуваат со повисоки трошоци за финансирање, нестабилни капитални текови и растечки климатски ризици – фактори кои го ограничуваат фискалниот и инвестицискиот простор потребен за одржување раст.

Доларот и понатаму останува централен за глобалните финансии. Тоа нуди стабилност во неизвесни времиња, но истовремено ги врзува економиите во развој за финансиски циклуси врз кои имаат малку влијание, соопшти агенцијата.

„Мора да најдеме начини преку кои инструментите на платниот систем, осигурувањето и капацитетот на овие земји да позајмуваат или да работат во сопствена валута ќе бидат дел од идната отпорност на системот,“ рече Гринспан.

UNCTAD повика на реформи за усогласување на трговијата и финансиите и за обезбедување долгорочна стабилност, вклучувајќи модернизирање на трговските правила, реформирање на меѓународниот монетарен систем за ограничување на штетната волатилност на валутите и капиталните текови, и зајакнување на капиталните пазари за проширување на пристапот до достапно долгорочно финансирање.

„Што бара вистинската отпорност? Интегрирани политички рамки кои ги препознаваат врските меѓу трговијата, финансиите и одржливоста,“ рече Гринспан. „Фундаментално, не можеме да ја разбереме трговијата изолирано од финансиите.“