ЕЦБ уверува дека дигиталното евро ќе донесе профит за платните услуги, без да ја загрози финансиската стабилност. Проектот чека одобрување од ЕУ парламентот.
Европската комисија проценува дека имплементацијата на дигиталното евро во целата еврозона ќе чини помеѓу 2.8 и 5.4 милијарди евра.
Ако биде воведено, дигиталното евро ќе биде „профитабилно“ за давателите на платни услуги, увери членот на Извршниот одбор на Европската централна банка (ЕЦБ), Пиеро Чиполоне, пред пратениците во Европскиот парламент во четвртокот.
„Немаме впечаток дека овој проект ќе предизвика загуби. Мислам дека тоа е претпоставка која треба да се докаже,“ рече Чиполоне пред Комитетот за економски прашања на Европскиот парламент во Брисел.
„Според нашите сознанија, прифаќањето на дигиталното евро нема да биде толку масовно за да ја загрози финансиската стабилност, но ќе биде доволно да испрати сигнал до централната банка за да се исплати инфраструктурата и да се надоместат инвеститорите,“ додаде тој.
Комисијата проценува дека интегрирањето на дигиталното евро во еврозоната ќе чини меѓу 2.8 и 5.4 милијарди евра. „Сме виделе бројки што се 6 до 10 пати поголеми. Веродостојноста на тие проценки е, во најмала рака, сомнителна,“ предупреди Чиполоне.
Како јавни пари, дигиталното евро би било бесплатно и прифатено насекаде. Но, за да се исплати за банките и другите даватели на услуги да го дистрибуираат, Еврoсистемот предлага модел на компензација што ќе ги покрие нивните трошоци и ќе обезбеди фер поттикнување.
ЕЦБ е во завршна фаза на подготовка за потенцијално воведување на дигитална валута на централната банка (CBDC), која би била дополнување на готовината. Но, пред да се донесе одлука за нејзино издавање, земјите членки и Европскиот парламент треба да се договорат околу законската рамка.
Во моментот, Парламентот е во застој. Посетата на Чиполоне беше петтата од планираните 14 средби со економскиот комитет од кога Комисијата го претстави предлогот во јуни 2023 година.
На 9 февруари 2024 година, тогашниот известувач Штефан Бергер од Германија (ЕПП) го претстави својот нацрт-извештај. Оттогаш не е одржано гласање, а во декември 2024 година, Бергер се повлече како водечки пратеник по ова прашање.
Него го наследи шпанскиот пратеник од ЕПП, Фернандо Наварете, кој неодамна објави документ од 27 страници со наслов „Дали навистина ни треба дигиталното евро: решение за кој проблем, точно?“.
Во документот, Наварете – државен економист – тврди дека дигиталното евро не е решение за проблеми како што е зависноста на ЕУ од неевропски платни системи како Visa и Mastercard.
„Отсуството на функционални дигитални валути за широка употреба (retail CBDC) во другите водечки економии не значи техничка неспособност, туку одразува колективна претпазливост и разумна проценка на системските ризици,“ пишува тој, наведувајќи ја загриженоста за финансиската стабилност, ниската побарувачка и неизвесната исплатливост како причини поради кои други земји го одложиле или отфрлиле проектот.
Наместо тоа, Наварете предлага фокусирање на „големопродажна“ дигитална валута и сугерира дека ЕЦБ треба да дејствува како „неутрален олеснувач“.
ЕЦБ: Готовината треба дигитална алтернатива
ЕЦБ предупредува дека Европа мора побрзо да се движи кон дигиталното евро бидејќи граѓаните сè повеќе се откажуваат од готовината.
„Денес готовината е нашето единствено вистинско решение во случај на прекин, но бидејќи општеството сè повеќе се оддалечува од неа, мора да ја надополниме со дигитална верзија,“ рече Чиполоне.
Плаќањата со готовина во еврозоната драстично се намалија во само пет години – од 68% на 40% од сите трансакции и од 40% на само 24% од вкупната вредност на трансакциите.