Германија минува низ најлошата индустриска криза од крајот на Втората светска војна, а нејзиниот долго фален модел на раст предводен од извоз, познат како „трговско чудо“, брзо се урива.

Францускиот економски коментатор Никола Дозе оценува дека „сè што ја движеше германската машина запре“ и заклучува дека Берлин денес ја плаќа цената на „модел кој повеќе не функционира“.

Податоците пренесени од Францускиот LCI и Германската индустриска федерација (BDI) го покажуваат обемот на распадот во индустрискиот сектор на земјата што со децении беше двигател на европската економија.

Индустриското производство опаѓа веќе четири години

Според БДИ, индустриското производство во Германија падна четврта година по ред, надминувајќи ја длабочината на рецесијата од 2008 година, како и шокот од пандемијата во 2020 година. Федерацијата отворено зборува за „економија во слободен пад“, предупредувајќи дека неповолниот тренд станал структурен, а не привремен.

Автомобилскиот сектор, традиционалниот столб на германската индустрија, претрпе најголем удар. Само за една година беа изгубени 49.000 работни места, што БДИ го опишува како „социјално крварење“ во секторот што вработува повеќе од милион луѓе.

Со оглед на тоа што Европа се приближува кон забрана на продажбата на автомобили со мотори со внатрешно согорување до 2035 година, германските производители се соочуваат со брутална конкуренција од кинеските електрични возила и батерии.

Германскиот економски раст остана заглавен на нула, под просекот на Европската Унија, додека јавниот долг расте и сега изнесува околу 65 проценти од БДП. Економијата која со децении живееше од силен извоз, кој сочинуваше речиси 40 проценти од нејзиниот БДП, сега се соочува со модел кој повеќе не генерира развој.

Зошто се случи распадот?

Николас Дозе наведува голем број длабоки структурни причини кои се совпаѓале во исто време:

  • Енергетски шок по губењето на рускиот гас, што предизвика експлозија на цените на енергијата за индустријата и го направи производството неконкурентно.
  • „Зелен“ притисок и лошо позиционирање во транзицијата, каде што Германија значително заостанува зад Кина во производството на електрични возила и батерии.
  • Глобални притисоци, вклучувајќи ја кинеската доминација во извозот и Законот за намалување на инфлацијата во САД, кој привлекува индустриски инвестиции во САД со агресивни субвенции.
  • Демографски пад и бирократија, што го отежнува наоѓањето работна сила, додека компаниите пријавуваат бавна администрација и зголемување на трошоците за работна сила.
  • Според Дозе, ова е историски крај на моделот што ѝ донесе успех на Германија повеќе од половина век.

Проекциите покажуваат дека невработеноста во Германија би можела да достигне шест проценти до 2026 година, ниво незабележано во модерната ера на германската економија. Поради ова, расте притисокот врз коалицијата на канцеларот Фридрих Мерц итно да покрене сеопфатен пакет за поддршка на индустријата, кој некои експерти веќе го нарекуваат „индустриски Маршалов план“.

Кризата во најголемата европска економија веќе се прелева на остатокот од Унијата. Со својот слаб раст, Германија ја влече европската економија надолу, додека Франција, благодарение на зајакнувањето на воздухопловната индустрија и секторот за услуги, добива релативна предност за прв пат по долго време.

Падот на германската индустрија не е само внатрешен економски проблем за Берлин, туку и сериозен предизвик за стабилноста и конкурентноста на целата Европска Унија.