Ако го освојувате светот на инвестициите, ќе ви треба името и делото на Бенџамин Греам. Тој беше уникатен феномен на минатиот век, Англичанец, професор за кого инвестирањето беше голема страст, целиот свој живот. Ќе биде запаметен како татко на вредносното инвестирање, финансиски мудрец и еден од најголемите инвеститори. За неговата биографија, интересно е да се напомене дека Ворен Бафет бил еден од неговите студенти, и тоа било случај до смртта на Греам во 1976 година.

Според Ворен Бафет, како и според многу од студентите на Греам, професорот бил најголем и напишал книги кои сè уште се на листата на најдобри за инвестирање.

Од сиромаштија до вредни инвестиции
„Безбедна анализа“ и „Интелигентниот инвеститор“ се само два наслова од перото и искуството на Бенџамин Греам. Искусните инвестициски „волци“ (од Ирвинг Кан и Бафет) секогаш ќе ве враќаат на овие дела, иако поминале повеќе од половина век од нивното објавување.

Како што самиот напишал, неговото детство во сиромаштија со неговиот татко, кој водел скромна продавница за мебел во Њујорк откако го преселил семејството од Англија во Америка, било голема инспирација за влегување во светот на инвестициите. Сиромаштијата го инспирирала Греам да ги заврши студиите на Универзитетот Колумбија, но исто така го одвратила од образованието и му понудила да остане како професор по математика и филозофија. Амбицијата го турнала, и каде на друго место, да се вработи на Волcтрит каде што започнал во партнерството Греам-Њуман. За него првпат се слушнало како акционерски активист во друштво со Рокфелер, меѓу другите, како што напишал Греам во „Интелигентниот инвеститор“.

Крајот и почетокот на секоја ера
Греам не бил само еден од најуспешните инвеститори (на дваесет и пет години имал компанија и годишен приход од половина милион долари), туку бил и мислител и писател. На 35 години, ја завршил Безбедната анализа, а пет години подоцна, и Интелигентниот инвеститор. Според Ворен Бафет, неговиот вработен, Греам имал желба да прави нешто глупаво, нешто креативно и нешто дарежливо секој ден. И успеал, како што рекле сведоците.

Денес, книгите и размислувањата на Греам за парите и инвестициите лесно може да се каже дека се дел од општата финансиска култура. Една од неговите реченици е почеток и крај за секој што се стреми кон успешно инвестирање:

„Луѓето кои не можат да ги контролираат своите емоции не можат да остварат профит со инвестирање.“

Можеби ќе чуете или прочитате дека идеите на Греам се застарени, дека можностите се промениле исто како економијата и протокот на пари. Но, неговото разбирање за финансискиот успех е стандард што се провлекува низ сите епохи. Советите на Греам за секој поединечен инвеститор се покажаа како многу корисни и применливи во пракса.

Cпоред Греам, интелигентен инвеститор купил од песимист и му продал на оптимист. Ако нема таква можност на пазарот, инвеститорот треба да го игнорира „пазарниот шум“.

Што друго напиша Греам што му било корисно?

– Ако сакате да бидете богати, научете како да инвестирате, а не само како да заработувате.
-Најголемите загуби на инвеститорите често доаѓаат од купување средства со слаб квалитет во добри економски времиња.
-Дури и на паметен инвеститор ќе му треба многу волја за да не ја следи толпата.
-Главниот проблем на инвеститорот, па дури и неговиот најголем непријател, веројатно е самиот тој.
-Постигнувањето задоволителни инвестициски резултати е полесно отколку што мислат повеќето луѓе. Постигнувањето врвни резултати е многу потешко отколку што звучи.
-Постојат две правила за инвестирање: прво, не губете го, и второ, никогаш не го заборавајте првото правило.