Во срцето на секое електрично возило се наоѓаат ретки земни елементи – критични материјали кои овозможуваат ефикасно функционирање на електромоторите. Кина, како водечки глобален производител и преработувач на овие елементи, игра централна улога во снабдувањето на светската индустрија за електрични возила (ЕВ).
🔋 Ретките земни елементи во електричните возила
Електричните возила користат приближно 1,4 килограми ретки земни елементи, вклучувајќи неодимиум, диспрозиум и тербиум. Овие елементи се клучни за производството на постојани магнети кои се користат во електромоторите, овозможувајќи висока ефикасност и перформанси.
🌍 Кинеска доминација и глобални импликации
Кина контролира над 90% од глобалната преработка на ретки земни елементи, што ѝ дава значителна предност во глобалниот синџир на снабдување. Оваа доминација предизвикува загриженост кај другите земји, особено САД, кои се потпираат на кинескиот извоз за производство на електрични возила и други напредни технологии .
⚠️ Геополитички тензии и ризици за снабдувањето
Во април 2025 година, Кина воведе нови ограничувања на извозот на седум тешки ретки земни метали и магнети, што предизвика загриженост за потенцијални прекини во снабдувањето. Овие мерки особено ги погодија американските производители на електрични возила, кои се соочуваат со зголемени трошоци и можни доцнења во производството .
🔄 Настојувања за диверзификација на снабдувањето
САД и други земји преземаат чекори за намалување на зависноста од кинеските ретки земни елементи. Овие напори вклучуваат инвестирање во домашно рударство и преработка, како и формирање партнерства со земји како Австралија и Украина за обезбедување алтернативни извори .
🛠️ Технолошки иновации и алтернативи
Некои производители на електрични возила, како Tesla, истражуваат можности за намалување или елиминирање на употребата на ретки земни елементи во своите мотори. Овие иновации имаат за цел да ја намалат зависноста од ограничените ресурси и да ги ублажат ризиците поврзани со снабдувањето .
Зависноста од ретките земни елементи, особено под доминацијата на Кина, претставува значаен предизвик за глобалната индустрија за електрични возила. Диверзификацијата на снабдувањето и технолошките иновации се клучни за обезбедување на одржлив и стабилен развој на овој сектор.