Кина ќе воведе данок на додадена вредност (ДДВ) на кондоми и други контрацептивни средства за прв пат по три децении, во обид да ја зголеми стапката на наталитет. Од 1 јануари, производите ќе подлежат на стапка на ДДВ од 13%, од која се ослободени од воведувањето на националниот ДДВ во 1993 година, објавува „Гардијан“.

Мерката е дел од поширокиот напор на кинеската влада да се справи со падот на стапката на наталитет. По повеќе од 30 години строга политика на едно дете, властите се свртеа кон серија „моркови“ во текот на изминатата деценија за да ги охрабрат паровите да ги прошират своите семејства. Ограничувањето е зголемено на три деца, а покраините експериментираа со попусти на третмани за ин витро фертилизација, парични субвенции и дополнителни денови платен одмор за младенците.

И покрај стимулациите, резултатите се изостанати. Стапката на наталитет во 2024 година изнесуваше 6,77 на 1.000 луѓе, само мало зголемување од 2023 година и далеку под историските нивоа. Во исто време, стапката на смртност се зголемува поради стареењето на населението, што значи дека населението на Кина се намалува најмалку три години.

Лошите резултати предизвикаа загриженост дека властите се свртуваат кон „стап“ за да ги постигнат демографските цели. Жените во некои области пријавија дека добиваат повици од локални службеници кои ги прашуваат за нивните менструални циклуси и планови за раѓање.

Во декември, кинеските медиуми објавија дека од жените во округот во покраината Јунан се барало да го пријават датумот на нивната последна менструација, што локалното здравствено биро го оправда како потреба за идентификување на бремените жени.

Веста за данокот на кондоми предизвика потсмев на социјалните медиуми. „Што не е во ред со современото општество? Тие навистина одат во крајности само за да имаат деца“, напиша еден корисник на Weibo.

Друг коментираше: „Денес бараат од сите жени да го пријават својот менструален циклус, утре ќе го пријават времето на сексуален однос, задутре ќе се јават за да го поттикнат сексуалниот однос за време на овулацијата… [ова е] масовно размножување.“

Експертите се согласуваат дека зголемувањето на данокот е во голема мера симболично. Пакет кондоми чини помеѓу 40 и 60 јуани (5,70-8,50 долари), додека апчињата за контрацепција чинат помеѓу 50 и 130 јуани за месечна залиха. „Сега кога политиката на Кина за контрола на раѓањето се префрли на охрабрување на раѓањата и повеќе не промовира контрацепција, има смисла повторно да се воведе оданочување на контрацептивните средства“, рече Хе Јафу, независен демограф. „Сепак, оваа мерка веројатно нема да има значаен ефект врз зголемувањето на стапките на плодност.“

Јун Џоу, доцент по социологија на Универзитетот во Мичиген, верува дека новиот данок веројатно нема да влијае на одлуките на луѓето, но дека сигнализира „какво треба да биде пожелно семејно однесување“ од владата. Џоу додаде дека ако пристапот до контрацепција стане тежок, „товарот на негативните ефекти ќе падне врз жените, особено врз жените во неповолна положба“.

Финансиското влијание врз владиниот буџет исто така ќе биде скромно. Ли Динг од „Дезан Шира и соработници“ проценува дека данокот ќе генерира дополнителни 5 милијарди јуани годишно, што е занемарливо во споредба со вкупните буџетски приходи од 22 трилиони јуани.

„Не веруваме дека генерирањето приходи е примарен мотив за проширување на ДДВ-то на контрацептивните средства“, заклучи Динг. Интересно е што новиот закон за ДДВ вклучува даночни олеснувања за грижа за деца и „услуги за брак“.