Русите, експерти за цивилна нуклеарна енергија, објавија шокантни податоци – дека резервите на ураниум би можеле да бидат исцрпени многу порано отколку што предвидуваат официјалните прогнози.

Според податоците на ОЕЦД, светските залихи од околу осум милиони тони, дури и во најоптимистичкото сценарио, ќе траат до 2090 година. Сепак, Путин предупреди дека крајот би можел да дојде уште во 2060-тите.

– Сè се случува многу побрзо отколку што се сметаше претходно. Можно е исцрпувањето да се случи пред наши очи – нагласи рускиот претседател на Глобалниот атомски самит во Москва.

Русија инвестира во нови технологии

Путин потсети дека клучното прашање не е само количината на ураниум, туку и безбедноста на снабдувањето со нуклеарни централи во наредните децении. Тој го гледа решението во фундаментално нови технологии.

– За долгорочно и безбедно користење на нуклеарната енергија, потребни се поефикасни решенија, а Русија веќе активно работи на нив – рече Путин.

Првиот практичен пример е веќе во подготовка – во Томск, првиот систем за нуклеарна енергија со затворен циклус во светот треба да биде оперативен во 2030 година. Тој ќе овозможи повторна употреба на до 95 проценти од потрошеното гориво во реакторите, што истовремено го решава проблемот со ограничените ресурси и акумулацијата на радиоактивен отпад.

Белојарска електрана и MOX гориво – чекор во иднината

Еден од најголемите проблеми во нулеарните електрани, освен најавеното скоро исчезнување на ураниумот е складирање на истрошениот радиоактивен ураниум кој е опасност за околината и животот на луѓет. Со овој прцес тоа се решава, горивото не се фрла туку употребува повторно.

Индустријата потврдува дека технологијата не е само на хартија. Во декември 2024 година, хемиската фабрика Сибирски во Северск произведуваше склопови на гориво со MNUP и MOX гориво, а веќе оваа година започна изградбата на постројка за нивно сериско производство.

Во април, рускиот регулатор издаде лиценца за изградба на нова енергетска единица со реактор BN-1200M во нуклеарната централа Белојар. Овој тип реактор е дизајниран да биде потрајен, поефикасен и компатибилен со MOX горивото – гориво направено од нуклеарен отпад, што ја отвора вратата кон затворен циклус.

Иван Сидоров, директор на електраната Белојарск, нагласува: „MOX горивото е горивото на иднината. Кога затворениот циклус ќе биде целосно развиен, капацитетот на нуклеарната енергија во Русија може да се зголеми до десет пати, додека количината на отпад би се намалила на минимум.“

Трка со времето

Со оглед на тоа што природните резерви на ураниум брзо исчезнуваат, а побарувачката за енергија се зголемува, трката за затворениот нуклеарен циклус станува сè поважна. Од една страна е исцрпувањето на ресурсите, а од друга е амбицијата технологијата да ги промени правилата на играта.

Клучното прашање, како што беше заклучено на форумот, е: дали човештвото ќе успее да развие затворен циклус на време, пред часовникот на залихите на ураниум да ги отчука своите последни минути?