На 3 јули 2025 година, за време на промоција на својата нова даночно‑бенефитна легислатива во Ајова, американскиот претседател Доналд Трамп спомена дека некои банкарите се „фајни“, а некои „Шајлокови и лоши луѓе“. Тој го користеше името на познатиот еврејски лихвар од шекспировата драма „Трговецот од Венеција“, кој стана симбол на антисемитски стереотип – на алчен, немилосрдно експлоататорски финансиски играч.
Ова предизвика жестоки реакции. Анти‑диѕриминациската лига (ADL) ја осуди употребата како „многу загрижувачка и неодговорна“, предупредувајќи дека шије вековна слика на Евреи како „похлепни лихвари“. Уметникот и поранешен конгресмен Дан Голдман, исто така, го оцени како „груба и застрашувачка антисемитска изјава“.
Кога по завршувањето на говорот му беше поставено прашање, Трамп изјави дека не разбира дека „Шајлок“ има антисемитска конотација – дека порано мислел дека е едноставно лихвар кој наплатува високи камати.
Сепак, контекстот е јасен: дури и ако Трамп тврди дека бил невин, зборот е добро познат и со долга историја на навреди кон Евреите. Овој случај ја движи конференцијата за риторика и отровна реторика на врвот на американската политичка сцена – токму кога се промовира нов закон.
-
Јазикот на лидерите има тежина – употребата на историски осетливи зборови може да ја поткопа довербата и да породи меѓуетнички тензија, и да привлече вниманието на меѓународната јавност и регулаторите.
-
Медиумите и бизнисите треба да се информираат – ако такви теми се повторуваат, тоа може да влијае врз имиџот на компаниите пред либерални и чувствителни пазари.
-
Пример за внимателен пренос на пораки – за македонските лидери, ова е потсетник дека речници, изрази и културно влечење зборови треба да бидат внимателно проверени пред изјави или реклами.
Овој настан потсетува: во глобализираниот свет, зборовите не се само зборови – тие можат да предизвикаат немир, да создадат критика и да бараат одговорност на највисоко ниво.