Фјучерс договорите за злато што се тргуваат во Њујорк се зголемија за речиси 71% оваа година, на добар пат кон нивниот најдобар годишен раст во последните 46 години.

Последниот пат кога златото имаше толку силна година, Џими Картер беше претседател, на Блискиот Исток се одвиваше криза, инфлацијата растеше, а САД беа сред енергетска криза.

Денес, царините ја нарушуваат меѓународната трговија, беснее конфликтот со војната на Русија против Украина, односите меѓу Израел и Иран се влошија, а САД запленуваат танкери за нафта покрај брегот на Венецуела. Во време на неизвесност, инвеститорите се свртуваат кон безбедни засолништа како златото.

Златото се смета за отпорна инвестиција, а инвеститорите очекуваат жолтиот метал да ја задржи својата вредност во криза, ако инфлацијата се зголеми или ако вредноста на валутите падне.

„Неизвесноста останува клучна карактеристика на глобалната економија“, рече Џо Каватони, виш пазарен стратег во Светскиот совет за злато. „Во оваа средина, златото станува сè попривлечно како стратешки диверзификатор и извор на стабилност“.

За некои инвеститори, недостатокот на златото е што не носи приход како обврзниците. Но, кога Федералните резерви ги намалуваат каматните стапки како што правеше во последните неколку месеци, приносите од обврзниците имаат тенденција да паѓаат, што го прави златото попривлечно.

Фјучерсите за злато се тргуваа со околу 2.640 долари за унца на почетокот на годината. Жолтиот метал се искачи над рекордното ниво од 4.500 долари за унца во понеделник. Аналитичарите во JPMorgan Chase очекуваат цените да се зголемат над 5.000 долари за унца во 2026 година.

Зголемувањето на цената на златото од 71% оваа година далеку го надмина S&P 500, кој е во пораст само за 18%. Во 2024 година, фјучерсите за злато се зголемија за 27%, додека S&P се зголеми за 24%.

Очекувањата за намалување на каматните стапки од страна на Федералните резерви во 2026 година го поддржуваат растот на златото. Послабиот американски долар, исто така, помага да се зголеми цената, бидејќи го прави купувањето злато релативно подостапно за меѓународните инвеститори.

Златарите и луѓето што поседуваат златен накит имаат корист од повисоките цени. Златната треска не е поттикната само од Американците што купуваат златни прачки од Костко – туку земјите купуваат злато на тони.

Порастот на златото е поттикнат од централните банки што купуваат повеќе злато, предводени од Кина.

Една од главните причини зошто централната банка на Кина ги зголемува своите резерви на злато е да ја намали својата зависност од американските средства како што се американските државни обврзници и доларот, според Улф Линдал, извршен директор на Currency Research Associates.

Промената стана забележлива по руската инвазија на Украина во 2022 година. Западните влади ги замрзнаа руските средства деноминирани во американски долари, поттикнувајќи ги владите во Русија – како и Кина – да бараат начини да ја намалат изложеноста на политичките одлуки на САД, рече Линдал.

„Сегашниот бран на купување централни банки е различен токму затоа што е вкоренет во геополитиката“, рече Оле Хансен, раководител на стратегијата за стоки во Саксо банка, во белешка. „Замрзнувањето на владините резерви и пошироката фрагментација на глобалниот финансиски систем воведоа структурен елемент во побарувачката за злато што веројатно ќе трае со години.“

Централните банки низ целиот свет акумулирале повеќе од 1.000 тони злато во секоја од изминатите три години, во споредба со просек од 400 до 500 тони годишно во текот на претходната деценија, според Светскиот совет за злато.

Порастот на златото е проследен со другите скапоцени метали како сребро, платина и паладиум.

Фјучерсите за сребро пораснаа за дури 146% оваа година, додека фјучерсите за платина добија речиси 150%, а фјучерсите за паладиум 100%.

За инвеститорите, скапоцените метали служат како „заштита од сè понеизвесниот свет“, според Хакан Каја, менаџер за портфолио во Neuberger Berman.

Тој тренд би можел да продолжи. Линдал од „Current Research Associates“ изјави дека очекува цената на златото да продолжи да расте во 2026 година. Како што централните банки ги зголемуваат своите резерви на злато, на пазарот може да има помалку злато во оптек. Зголемената побарувачка од редовните инвеститори, во комбинација со помала достапна понуда, може да доведе до повисоки цени.

Исто така, загриженоста за огромните владини дефицити и долгови помага да се зголеми побарувачката за скапоцени метали, според Мет Малеј, главен пазарен стратег во „Miller Tabak + Co.“.

„Како што инвеститорите стануваат посвесни за овие прашања, тие почнаа да гледаат на златото како на безбедно засолниште“, рече Малеј.