Економистите сакаат да се расправаат, но скоро сите ќе се согласат дека инфлацијата е завршена. Предуслов за ниска инфлација се вклопува во економските политики и финансиските пазари. Затоа централните банки можат да ги намалат каматните стапки на околу нула и да купуваат големи количини на државни обврзници. Ова објаснува како владите успеале да направат огромни трошоци и кредити за да ја спасат економијата од уништувањето на пандемијата – и зошто долг од 125% од БДП кон развиените економии не е особено изненадувачки.

Приносот на побарувачката го зголеми индексот на акции S & P500 на нови највисоки нивоа, иако бројот на Американци во болница од ковид-19 надмина 100.000. Единствениот начин да се оправда таквата берза е ако очекувате брзо, но неинфлаторно економско закрепнување во 2021.

Сепак, растечката група економисти сметаат дека постои опасност како што ќе се појави пандемијата, светот да влезе во ера на повисока инфлација. Нивните аргументи се тешко впечатливи, но не се празни зборови. Дури и малата веројатност за зголемување на инфлацијата е загрижувачка бидејќи нивото на долг е високо, а билансите на централната банка се надуени. Наместо да го игнорираат ризикот, владите мора да преземат активности сега за да се осигураат од повисока инфлација во иднина.

На патот на Јапонија

Во децениите откако Маргарет Тачер предупреди на магичниот круг на цени и плати што се закануваа да го „уништат“ општеството, богатиот свет ја зеде ниската инфлација здраво за готово. Пред пандемијата, дури и намалениот пазар на труд не можеше да ги зголеми цените, а сега армии на луѓе се невработени. Многу економисти сметаат дека Западот, а особено еврозоната ги следи стапките на Јапонија, која отиде во дефлација во 90-тите години и оттогаш се бори да ја подигне инфлацијата над нулата.

Предвидување на крајот на овој тренд е еден вид одметништво. По финансиската криза, некои економисти предупредија дека купувањето обврзници од централните банки (познато како квантитативно олеснување) ќе ја оживее инфлацијата. На крајот, тие се покажаа како погрешни.

 

Аргументи за висока инфлација

Денес аргументите на економистите за висока инфлација се посилни. Еден ризик е привремена експлозија на инфлацијата следната година. За разлика од финансиската криза, готовинскиот тек во развиените земји се зголеми во 2020 година затоа што банките позајмуваа слободно. Стегнати дома, луѓето не се во можност да ги потрошат сите пари, а банкарските сметки им се прилично полни. Но, откако ќе се вакцинираат и ослободат од дома, потрошувачите може да продолжат да трошат, што ќе ја надмине можноста на компаниите да се опорават и да ги прошират своите капацитети, што пак ќе доведе до повисоки цени на суровините.

Глобалната економија веќе покажува знаци на тешкотии со нарушувања во производствените и синџирите на снабдување. На пример, цената на бакарот се зголеми за 25% од почетокот на 2020 година. Светот мора да може да се справи со таквиот привремен пораст на инфлацијата.

Но, вториот аргумент за зголемувањето на инфлацијата е дека ќе има постојани притисоци врз цените, бидејќи движечките сили на дефлацијата ќе се вратат назад. На Запад и во Азија, многу општества стареат, создавајќи недостаток на работници. Со години, глобализацијата ја намалува инфлацијата со создавање на поефикасен пазар за стоки и работна сила. Сега глобализацијата попушта.

Нивниот трет аргумент е дека политичарите и банките не се доволно самокритични. Федералните резерви соопштија дека сакаат инфлацијата да ја надмине целта од 2% за да ги надомести изгубените терени; Европската централна банка, која објави повеќе стимулации, може да го следи примерот. Мотивирани од потребата да се плати за стареењето на населението и неговата здравствена заштита, политичарите се повеќе ќе претпочитаат политика на големи буџетски дефицити.

Дали овие аргументи можат да излезат вистинити? Привремено закрепнување на инфлацијата следната година е целосно можно. Најпрво би било добредојдено, знак дека економиите закрепнуваат од пандемијата. Ова ќе компензира скромна сума на долг. Политичарите дури можат да воздивнат со олеснување, особено во Јапонија и еврозоната, каде цените продолжуваат да паѓаат (иако острите промени во моделот на потрошувачки трошоци може да ги збунат статистичките податоци).

 

А каматите?

Шансите за подолг период на инфлација остануваат ниски. Но, ако централните банки мораат да ги зголемат каматните стапки, последиците ќе бидат сериозни. Пазарите ќе пропаднеа и задолжените компании ќе банкротираа. Уште поважно, тешката цена на значително проширениот биланс на владата – и државниот долг и обврските на централната банка – ќе станат алармантно очигледни. За да разберете зошто треба да го разгледате начинот на нивното организирање.

И покрај сите разговори за „заклучување“ на денешните ниски долгорочни каматни стапки, валканата тајна на владите е дека тие го прават спротивното, издавајќи краткорочен долг како залог дека краткорочните каматни стапки ќе останат ниски. Просечната рочност на државните хартии од вредност, на пример, падна од 70 месеци на 63. Централните банки имаат слични предвидувања. Бидејќи резервите што ги создаваат за да купат обврзници носат каматна стапка, тие можат да се споредат со краткорочните заеми. Во ноември, фискалниот супервизор на Велика Британија предупреди дека комбинацијата на ново издавање на обврзници и квантитативното олеснување остави трошоци за сервисирање на државниот долг двојно почувствителни на краткорочните каматни стапки отколку на почетокот на годината, и скоро три пати повеќе отколку во 2012 година. .

Значи, иако веројатноста за слаба инфлација може да се зголеми само малку, ефектите од продолжениот пораст ќе бидат потешки од вообичаеното. Државите мора да се осигураат од овој ризик со реорганизација на нивните обврски. Владите треба да финансираат фискален стимул со издавање долгорочен долг. Повеќето централни банки треба да се откажат од стандардното квантитативно олеснување и наместо тоа да ја олабават монетарната политика со усвојување на негативни краткорочни каматни стапки. Министерствата за финансии треба да ги вклучат ризиците што ги сноси централната банка во нивното буџетирање (а еврозоната треба да најде подобар инструмент од квантитативното олеснување за консолидирање на долговите на нејзините земји-членки).

Намалувањето на периодот на отплата на долгот во државниот буџет – како што се случува во 2020 година – секогаш мора да биде последно средство и не треба да стане главен инструмент на економската политика.

Стравот лозјето го чува

Шансите се дека грешат економистите кои предвидуваат висока инфлација. Дури и арх-монетаристот Милтон Фридман, кој ја инспирираше Тачер, призна дека краткорочната врска помеѓу понудата на пари и инфлацијата се распаднала. Но, пандемијата ковид-19 ги ​​покажа придобивките од подготовката за ретки, но разорни настани. Враќањето на висока инфлација не треба да биде исклучок.