Последното намалување на испораките на руски гас во Европа се чини дека ја осуди европската економија на тешка зима. Причината е можното рационализација на потрошувачката на тој енергенс во тешката индустрија во наредните месеци и заканата од рецесија, предупредуваат аналитичарите.

Само неколку дена откако Европејците беа ослободени од најавата на рускиот гасен гигант Гаспром дека ќе продолжи со испораките на гас „Северен тек 1“, тој нанесе нов удар во понеделникот бидејќи најави дека повторно ќе го прекине снабдувањето од среда. Најавата, во која Гаспром го наведува одржувањето на турбините долж гасоводот, наиде на неверување и осуда во Европа.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски го оцени тој потег, кој го намали протокот кон Германија преку гасоводот Северен тек 1 на само 20 отсто од неговиот капацитет, од веќе ниското ниво од 40 отсто, како еднаков на „гасна војна“ со Европа.

Германскиот министер за економија Роберт Хабек откри дека изговорот на Гсзпром дека одржувањето е причината за намалувањето на снабдувањето е „фарса“. Ова ја става Европа во тешка позиција бидејќи се бори со зголемената инфлација, војната во Украина и веќе проблематичните синџири на снабдување по избувнувањето на пандемијата Ковид-19.

Германија, најголемата европска економија и традиционалниот мотор на европскиот раст, има особена причина за загриженост. Главно се потпира на рускиот гас и се лизга кон рецесија. Тамошната влада е особено загрижена како да ги запали светлата во текот на зимата. Во понеделникот вечерта Хабек изјави дека „ситуацијата е сериозна и време е сите да ја разберат“, за време на интервјуто за телевизиската станица АРД.

Тој порача и дека Германија мора да ја намали потрошувачката на гас, нагласувајќи дека „работи на тоа“. Тој рече дека во сценарио со ниска понуда, испораките на гас за индустријата ќе бидат намалени пред кратењата за домаќинствата или клучната инфраструктура, како што се болниците.

„Се разбира, постои голема загриженост, која исто така ја споделувам, дека тоа би можело да се случи. Тогаш одредени производни синџири во Германија или Европа едноставно повеќе нема да се обработуваат. Тоа мора да го избегнеме со сета моќ што ја имаме“, рече тој.

Италијанскиот министер за еколошка транзиција, Роберто Чинголани, во средата предупреди дека Италија се соочува со потенцијален колапс на снабдувањето со гас до крајот на претстојната зима, доколку Русија целосно го прекине снабдувањето. На прес-конференцијата тој изјави дека доколку се запре испораките на почетокот на зимата, земјата има доволно гас само до февруари.

Тешка зима тропа на врата

Бидејќи Русија е под низа меѓународни санкции кои и се наметнати поради нападот врз Украина, гасот е оружје што може да го користи против Европа, пишува Индекс. Европа претходно добиваше околу 45 отсто од годишното снабдување од Русија, и иако очајно се обидува да најде алтернативи, како што е американскиот течен природен гас, таа не може доволно брзо да ги замени руските јаглеводороди.

Доколку ситуацијата не се промени драматично, аналитичарите предвидуваат тешка зима за Европа. Економистите во JP Morgan во средата изјавија дека претстојната гасна криза, заедно со обновените италијански политички проблеми, може да ја турне еврозоната во рецесија.

Тие предвидуваат дека во третиот квартал растот на економијата на еврозоната ќе се забави на само 0,5 отсто годишно, а во четвртиот квартал годинава и првиот квартал од следната година ќе забележи пад од 0,5 отсто. Два последователни квартали од падот на БДП традиционално означуваат рецесија.

„Нашата нова проекција претпоставува цена на гасот од 150 евра за MWh“, велат економистите на JP Morgan. Во моментов цените се над 200 евра за MWh. Малку претходно слична објава излезе и S&P.

„Високите трошоци за енергија ја туркаат Западна Европа кон рецесија“, се вели во извештајот на S&P Global Market Intelligence.

„Нашата јулска прогноза веќе вклучува мали контракции на реалниот БДП за вториот квартал во Велика Британија, Италија, Шпанија и Холандија. потрошувачките услуги може да обезбедат дека регионот доби блага поддршка во летниот квартал, во четвртиот квартал најверојатно ќе има нов прекин поради несигурното снабдување со енергија“, се додава во соопштението.

Реална закана од рецесија

Екстремно високите цени на природниот гас и електричната енергија ќе и наштетат на индустриската конкурентност во Германија и другите производствени центри. S&P предупреди дека деструктивната војна на Русија со Украина најверојатно ќе се одолговлекува во текот на 2022 година, со што ќе ја наруши довербата на потрошувачите и бизнисот низ Европа.

Оттаму предвидуваат забавување на растот на реалниот БДП во еврозоната од 5,4 отсто во 2021 година, на 2,5 отсто во 2022 година и на 1,2 отсто во 2023 година, по што би требало да се забрза до два отсто во 2024 година.

Владите на ЕУ во вторникот се согласија да ја ограничат потрошувачката на природен гас во текот на претстојната зима во обид да се заштитат од дополнителни намалувања на снабдувањето од Русија, а министрите за енергетика на Унијата одобрија нацрт-регулатива чија цел е намалување на побарувачката на гас за 15 отсто во текот на есента и во пролетта следната година.

Дали може да се постигне заштеда на гас, останува да се види, а членките на ЕУ не се единствени во ставовите за рационализација на користењето на гасот, пренесува Индекс.

„Намалувањето на потрошувачката може да направи многу. Во основа, во Европа има голема побарувачка за природен гас, а особено за течен природен гас (LNG). Рационализацијата, која особено ќе влијае на енергетските индустрии како што се производителите на автомобили, хемиските фирми и рударството на криптовалути, не може да се исклучи“, рече Сајмон Такер, глобален шеф за енергија, комунални услуги и ресурси во Infosys Consulting, во коментарите испратени по е-пошта во вторникот.

„Земјите од ЕУ и Обединетото Кралство мора да направат сè што можат за да ги наполнат складиштата на гас пред да започне зимата, а тоа значи да се разгледаат сите можни начини за намалување на потрошувачката на енергија и подобрување на снабдувањето. Веќе гледаме огромен пораст на испораките на ЛНГ од Блискиот Исток и од Северна Америка. Но, земјите мора да ја забрзаат модернизацијата на сопствената инфраструктура. Масовната имплементација на домашни енергетски алтернативи со ниска содржина на јаглерод, како што се мини-нуклеарни реактори и обновливи извори на енергија не е само „пожелна“, туку е императив ако сакаме да се појавиме. посилни од оваа криза“, вели Такер.

Бидејќи за ваквата програма за модернизација на инфраструктурата веројатно ќе биде потребно време, Европа најверојатно ќе доживее поголеми економски проблеми во блиска иднина.

„Можноста за рецесија во Европа сега изгледа очигледна“

Ова го оценија економистите и аналитичарите на Сити во белешка од вторникот, со фактот дека евентуалната одлука на Русија да го прекине протокот на гас веројатно „ќе резултира со лизгање на Европа во подлабока рецесија“.

„Бидејќи се усогласуваат плановите за рационализација на потрошувачката на енергија за зимата, очекуваме дека построгите финансиски услови во Европа ќе предизвикаат многу полоша реакција во реалната економија, со оглед на состојбата на штедењето, задолженоста на домаќинствата и билансите на компаниите. Зимата тропа на вратата на Европа“, заклучи тој.

Се разбира, постои шанса Русија повторно да го зајакне протокот на гас во Европа по завршувањето на најавеното одржување на втората турбина на гасоводот Северен тек 1.

„Малку е збунувачки дали ова ќе биде краткорочно ограничување на снабдувањето додека поправената турбина не се врати во функција или дали документацијата никогаш нема да биде целосно решена и ќе мораме да се задоволиме со само 20 проценти снабдување долго време“, Дојче. Банкарските аналитичари предводени од Џим Рид велат во својата белешка до клиентите, додавајќи дека Русија најверојатно бара појасни гаранции за идните исклучоци од санкции за одржување на Северен тек 1 и поврзани прашања.

„Тоа веројатно ќе биде тешко да се постигне и Русите ќе го знаат тоа. Се чини дека руската политика засега има контрола овде“, велат тие.

Аналитичарите веруваа дека Германија, со 40 проценти искористеност на капацитетот на гасоводот, може да ја преживее зимата дури и ако се бара поблага рационализација. „Со 20 проценти, веројатно ќе ви требаат некои значајни рационализација, освен ако не се намали извозот на гас, што би било политички многу деликатна работа“, велат аналитичарите.

Во меѓувреме, потенцијално наметнатото намалување на трошоците од 15 отсто, за кое штотуку се согласија сите земји-членки на ЕУ, може да биде тешко да се спроведе во реалноста. „Очекувајте многу исклучоци и компромиси“, велат тие.