ММФ ги повика европските влади да ги пренесат зголемените трошоци за енергија на потрошувачите за да поттикнат „заштеда на енергија“ и премин кон позелена енергија, истовремено заштитувајќи ги посиромашните домаќинства.

“Европските влади кои се обидоа да ги заштитат домаќинствата од зголемените трошоци со контрола на цените, даночни намалувања и субвенции „треба да дозволат целосното зголемување на трошоците за горивата да помине на крајните корисници за да се поттикне заштедата на енергија и исклучувањето од фосилните горива“, изјави помошникот директор во европскиот оддел на ММФ.

Пишувајќи во блог пост на ММФ во средата, Оја Челасун додаде дека во исто време владите треба да воведат мерки за олеснување за поддршка на домаќинствата со ниски приходи – кои се најмалку способни да се справат со високите цени на енергијата – како „приоритет“.

Потрошувачките цени на енергијата се зголемуваат со годишна стапка од речиси 40 отсто во еврозоната и 57 отсто во Велика Британија, како одраз на порастот на големопродажните цени на гасот и нафтата по руската инвазија на Украина. Тоа драстично го внесува расположливиот приход на домаќинствата.

Посебно тешко погодени се посиромашните домаќинства, кои трошат поголем дел од своите пари на струја и гас.

Како резултат на тоа, ММФ побара промена на владината политика од мерки за широка поддршка кон насочено олеснување.

Постојните мерки вклучуваат ограничувања на цените на енергијата во Франција, Шпанија и Португалија, намалување на даноците за електрична енергија во Германија и Холандија, субвенции за енергија во Италија и Грција и енергетски додатоци во Германија и Велика Британија.

“Меѓутоа, „со оглед на тоа што фосилните горива веројатно ќе останат скапи некое време, владите треба да дозволат да се зголемат малопродажните цени за да промовираат зачувување на енергијата додека ги штитат посиромашните домаќинства“, рече Селасун.

“Постојните мерки за поддршка на широка основа не само што го одложуваат потребното прилагодување на енергетскиот шок, туку тие исто така ја одржуваат глобалната побарувачка и цените на енергијата повисоки отколку што би биле инаку“, предупреди ММФ.

-Во многу земји, трошоците за борба против зголемената цена на енергијата ќе надминат 1,5 отсто од економското производство оваа година поради широките мерки за потиснување на цените, процени ММФ.

Ова е поскапо од целосно неутрализирање на зголемувањето на трошоците за живот за најсиромашните 20 отсто од домаќинствата, кои ММФ ги процени на околу 0,4 отсто од бруто домашниот производ во просек за 2022 година.

Ендрју Кенингам, економист во Капитал Економикс, предвиде дека европските влади ќе се движат кон понасочена поддршка во наредните месеци „едноставно затоа што трошоците за универзалните енергетски субвенции ќе станат преголеми“.

ММФ ја издвои Велика Британија заедно со Естонија, каде што се очекува животните трошоци за најсиромашните 20 отсто од домаќинствата да се зголемат за околу двојно повеќе од трошоците за најбогатите.

Челасун, исто така, рече дека бидејќи се очекуваше цените да останат високи неколку години, „случајот за поддршка на бизнисите е генерално слаб“.

-„Соодветно е“ владите да ги поддржуваат компаниите за време на краткотрајниот пораст на цените, бидејќи тоа инаку би можело да предизвика пропаѓање на остварливите бизниси, рече таа.

Ова особено би било случај ако Европа се соочи со целосно прекинување на протокот на гас и земјите мораат привремено да го рационализираат гасот за индустријата.

Сепак, таа додаде дека во повеќето случаи било тешко да се спроведе добро насочена шема за поддршка без да се воведат нарушувања и да се заматуваат стимулациите за заштеда на енергија.

Кенингам истакна дека ММФ понудил само ограничена поддршка за еднократните ненадејни даноци на производителите на електрична енергија, но рече дека смета дека „случајот е многу силен кога компаниите остваруваат исклучителни профити поради системот на маргинални цени“.

Извор: Фајненшл тајмс