Санкциите наметнати од Западот кон Русија од почетокот на војната немаа сериозно влијание врз трговијата на Москва, покажа анализата на белгискиот тинк-тенк „Bruegel“. Загубата на увозот и извозот во развиените земји на Запад се компензира со економиите во развој, покажуваат податоците.

Од историскиот преглед на трговските односи меѓу Русија и ЕУ, јасно е дека во периодот 1999 – 2014 година трговските односи значително се продлабочиле. Во 2007-ма година, на пример, Русија беше пазар за 7% од европскиот извоз. Финансиската криза која започна во следните месеци почна да го ограничува извозот, но анексијата на Крим го означи почетокот на колапсот на трговските односи меѓу двете земји.

По почетокот на целосната војна во Украина во февруари, сè повеќе стоки повеќе не се извезуваат во Русија – во 2023-та година, 1,4% од вкупниот извоз во трети земји на ЕУ ќе оди во земјата.

Вредноста на извозот во Русија на земјите што воведоа санкции против Москва – ЕУ, САД, Јапонија, Норвешка, Јужна Кореја, Велика Британија и Швајцарија – пред војната во просек изнесуваше 10,5 милијарди долари месечно, а во 2023-та година ќе биде 4,6 милијарди долари месечно. Најзначајно е намалувањето на опремата и транспортните средства – од 4,9 милијарди долари на 1,1 милијарди долари.

Во исто време, Русија го активира увозот од економиите во развој кои не ја поддржуваат политиката на санкции на Западот – главно Кина, Индија, Казахстан и Турција, зголемувајќи сѐ речиси во ист обем. Зголемувањето е од околу 6 милијарди долари месечно на 11,5 милијарди долари.

Главно се зголемува увозот на машини, опрема и транспортни средства.

Дел од ова зголемување е всушност и реекспортот на западните стоки – односно избегнувањето на санкциите наметнати од Западот, особено во трговијата со Казахстан, според различни аналитичарски податоци. Во случајот со другите групи стоки, се работи за вистинска замена на европските и западните стоки со кинески.

Засега ЕУ не воведува санкции за неколку важни категории стоки – земјоделски производи и од хемиската индустрија. Во втората категорија главно спаѓаат лекови и фармацевтски производи. Протоците значително го надминуваат увозот од економиите во развој.

Пред еден ден, сепак, ЕК објави дека размислува за зголемување на царините за увоз на земјоделски стоки од Русија и Белорусија со цел да се стабилизира европскиот пазар. Но, во реалноста не е воведена забрана за увоз. Од своја страна, Русија го запре увозот на европски земјоделски производи уште во 2014-та година како одговор на санкциите воведени од ЕУ поради анексијата на Крим.

Во однос на извозот на руски стоки генерално, има значително намалување на Запад, а тоа главно се должи на нафтеното ембарго воведено од ЕУ. Меѓутоа, Русија успеа речиси целосно да ги замени изгубените пазари и да ги насочи количините кон економиите во развој. Досега Москва не успеа целосно да ги компензира западните пазари, но прави успешни чекори во оваа насока, според заклучоците на аналитичарите на „Bruegel“.