На глобално ниво, директните странски инвестиции (СДИ) се очекува да се зголемат за помеѓу 10 и 15% во 2021 година, предвидува Конференцијата на Обединетите нации за трговија и развој (УНКТАД) во својот нов извештај за светски инвестиции.

СДИ се намалија на глобално ниво за 35% во 2020 година на 1 трилион долари од 1,5 трилиони долари во претходната година, се вели во извештајот на УНКТАД, повикувајќи се на глобалните заклучувања предизвикани од пандемијата „Ковид-19“ што ги забави постојните инвестициски зафати и изгледите за рецесија ги натера мултинационалните компании да ги проценат своите нови проекти.

Падот беше особено силен во развиените економии, каде што СДИ минатата година се намалија за 58%, делумно како резултат на реструктуирање на компаниите и внатрешно-фирмални финансиски текови, се вели во извештајот на УНКТАД.

Во исто време, директните странски инвестиции во растечките економии се релативно одржливи, паѓајќи за само 8% во 2020 година, главно како резултат на силниот проток на инвестиции кон Азија. Како резултат, економиите во развој учествуваа со две третини на глобалните СДИ минатата година, за нешто помалку од 50% во 2019 година.

Моделите на СДИ остро се спротивставија на оние во новата проектна активност, каде земјите во развој го носат најголемиот товар на падот на инвестициите. Во земјите во развој, бројот на новонајавени проекти за гринфилд падна за 42 проценти, а меѓународните трансакции за финансирање на критични инфраструктурни проекти се намалија за 14 проценти.

„Овие видови инвестиции се клучни за производствениот капацитет и развојот на инфраструктурата, а со тоа и за изгледите за одржливо закрепнување“, рече генералната секретарка на УНКТАД Изабел Дјуранд.

Тековите на СДИ во Европа минатата година паднаа за дури 80%, додека оние во Северна Америка паднаа двојно повеќе (за 40%). Падот на странските директни инвестиции во регионите во развој беше нерамномерен, со СДИ во Латинска Америка и Карибите опаднаа за 45% и во Африка за 16%.

Спротивно на тоа, приливот на инвестиции кон Азија се зголеми и покрај пандемијата за 4%, при што Источна Азија е најголемиот регион со позитивни СДИ, сочинувајќи половина од глобалните странски директни инвестиции во 2020 година. СДИ кон економиите во транзиција паднаа за 58%.

И покрај падот на профитот во 2020 година, првите 100 на мултинационалните компании значително ја зголемија готовината, што сведочи за одржливоста на најголемите компании. Бројот на државни мултинационални компании, околу 1.600 ширум светот, се зголеми за 7% во 2020 година, дел од тоа зголемување како резултат на учеството на владата во акциите, како дел од парите за спасување на владата, според последниот извештај на УНКТАД.

Според Конференцијата на ООН за трговија и развој, се очекува глобалниот проток на СДИ да се врати во 2021 година и да врати некои од минатогодишните загуби, зголемувајќи се меѓу 10 и 15%.

“И покрај ова зголемување, странските директни инвестиции сепак ќе останат околу 25% под нивото од 2019 година. Тековните проекции покажуваат натамошно зголемување на СДИ во 2022 година, кога се очекува да се врати на нивоата во 2019 година”, рече директорот на УНКТАД за инвестиции и претпријатија Џејмс Јан.