Првиот квартал од годинава донесе раст на пазарите, иако со мала пауза кај некои средства и индивидуални акции. Сите инвеститори очекуваа цунами од пари, што ќе ги преплави различните средства и ќе доведе до зголемување на нивните цени. Еден дел од нив требаше да бидат чекови за борба против пандемијата, друг – парите од централните банки. Но, како што се испостави, овие очекувања беа премногу оптимистички – Американците не инвестираа толку многу како прелиминарните проценки, а Федералните резерви всушност го намалуваат своето салдо со мали чекори.

Сепак, S&P 500 се искачи над 4.000 поени и целосно ја исклучи опасноста од зголемување на каматните стапки на обврзниците. Растечките сектори направија прилагодување што најсилно се гледаше во омилените акции на шпекулантите. Тесла падна за 40%, а Епл за скоро 20%. Ова не е изненадувачки со оглед на нивниот силен раст од дното нагоре во април. Но, растечките акции им отстапија место на помалите компании, на сектори како што се финансии и рударство. Причината е очекуваната инфлација, што ги зголеми цените на суровините и приносот на обврзниците. И повисоки приноси на долгорочни хартии од вредност значат поголем профит за банкарскиот сектор, каде што растат каматните маржи. Американскиот долар имаше корист од протокот на капитал кон Соединетите Држави, бидејќи започна да станува валута со повисок принос. Но, постои и друга причина за доброто работење на доларот и тоа лежи во претерано негативните ставови. Пред неколку месеци, инвеститорите најагресивно се обложуваа на поддршка на големите технолошки компании и падот на доларот.

Што значи апрецијација на американската валута?

Тоа секако не сугерира страв и бегство за да се обезбедат средства. Апрецијацијата на доларот најсилно се почувствува во однос на јапонскиот јен и швајцарскиот франк. Овие се две валути кои обично се користат за финансирање на позициите на потпора. Нивното затворање по итна постапка најверојатно влијаеше на технолошките активности, каде беа насочени дел од инвестициите. Банкротот на хеџ фондот Архегос Капитал веројатно е последица на овој вид шпекулации. Една од продадените акции – ВиакомЦБС – падна од 100 на 44 долари по ликвидацијата од страна на банките кои ги финансираа набавките. И по овој пад, цената е таму каде што беше во средината на јануари оваа година. Архегос е секако значаен настан за пазарите, со некои проценки на загубите дури и над 100 милијарди долари. Интересно е што овој банкрот и фрлањето блокови на акции за милијарди долари не се проширија на целиот пазар, ниту на стабилноста на финансискиот систем. Тој остана релативно незабележан од јавноста. Сепак, не можам да се пропушти совпаѓањето со Беар Стернс и март 2008 година, кога инвестициската банка наиде на тешкотии во ликвидноста, а пазарот не и обезбеди пари. Тогаш банката не успеа да се спаси, и беа првите жртви на колапсот на хипотекарниот пазар. Сега имаме хеџ фондови кои губат огромни суми при првите релативно умерени обратни движења.

Растот на американскиот долар останува корекција на неговиот пад пред тоа. Може да трае подолго и посилно. Свртувањето на девизниот пазар во 2017 година е факт, а долгорочните изгледи за девалвација на американскиот долар не се променија значително. Но, како и во 2008-11 година со формирањето на врвот на еврото, контра-трендовните корекции беа многу силни. Единствениот фактор што може да ја сруши единствената валута дури и под претходните падови е голема финансиска криза и бегство кон средства без ризик – што е најверојатно сценарио.

И неговото влијание врз златото

Златото е жртва на зголемувањето на приносот на обврзниците и инфлацијата, која сè уште не расте толку брзо како стравувањата на инвеститорите. Притисоците во цените се чувствуваат кај стоките и нафтата, но инфлацијата веројатно нема да се искачи над 2,5-3% во предвидлива иднина. Сега во САД е 1,7% приносот на 10-годишните државни обврзници. По исклучувањето на влијанието на цените на храната и горивата, беше измерена инфлација од 1,3%. Ова е ниско и не им пречи на банкарите, притоа покажувајќи позитивно реално враќање на инвестицијата. Затоа златото опаѓа. Американската валута исто така има негативно влијание, а протокот на капитал што доаѓа од фондовите поврзани со злато со кои се тргува, се 20 милијарди долари од октомври. И тука, како и кај американскиот долар, нема промени во изгледите за апресијација во текот на следните неколку години. Но, сè уште нема знаци дека падот на златото е завршен и дека влегува во период на нов раст предизвикан од долгоочекуваната инфлација.

Сега има многу силни, а понекогаш ирационални движења на пазарите. Огромна ликвидност и потрага по високи приноси преку позајмен капитал се причина за нив. Ваквите прилагодувања често завршуваат во фаза на целосна капитулација. Останува прашањето дали следната фаза на пазарот на злато и неговиот раст на цената најпрво ќе помине низ капитулацијата на големите играчи.