Граѓаните и стопанството на Србија се повеќе се задолжени и тие редовно ги исполнуваат своите обврски. Во минатата година, бројот на кредити се зголеми за 42.000. Во исто време, овие финансиски обврски се сервисираат се повеќе и повеќе редовно.

Така, на крајот на август, заостанатите долгови на граѓаните, деловни активности и претприемачи достигнаа 5,1 процент. Пред една година, тоа беше нешто над 5,8 проценти. Судските извршители се исто така одговорни за подобрената навременост, но и дека има повеќе ново одобрени заеми и дека банките станале повнимателни во одобрувањето на кредити.

Вкупниот долг во Србија изнесува 2.455,37 милијарди динари. Најголем дел од нив должат компаниите – 1,389,68 милијарди. Граѓаните треба да вратат 1,014,71 милијарди во наредниот период, а претприемачите 50,97. Пред една година правните лица доцнеа во сооднос од 7,5 проценти, а сега тие се 6,6 проценти. За претприемачите, ова беше 6,9 проценти минатата година, а овој август тие се подобрија благо – на 6,7 проценти. Овие категории се пресметуваат на заостанати обврски кога клиентите не ги исполнуваат своите обврски 15 дена од датумот на достасување на ратата. За граѓаните, доцнењето е поставено многу пофлексибилно: потребни се 60 дена од датумот на достасување на ратата за официјално да се доцни. Во оваа категорија заостанувањето беше 3,7 проценти во август 2018 година, а во истиот месец од 2019 година беше 3,11.

За причините за навременоста и фактот дека доцнењето се намалува, претседателот на здружението „Ефектива“ Дејан Гавриловиќ вели:

„Извршителите се повеќе од ревносни“, рече Гавриловиќ. – Граѓаните знаат дека ќе чукаат на вратите и ќе им ги одземат становите и покуќнината доколку се доцни. Затоа се стремат навреме да ги исполнат своите обврски. Ако домашниот буџет е премал за сè што треба да се плати, се балансира. Така, еден месец се намируваат обврските за заем и се одложува плаќањето на комуналните услуги, а следниот ред се менува. Особено за редовно плаќање се грижат оние што враќаат станбени кредити, за да не завршат на улица заради одложувања. Ова се случува лесно кај нас.

Кој е најмалку доцни во измирувањето на обврските?

Не е тешко да се одговори на тоа прашање. Податоците од Кредитното биро на Србија и Здружението на банки јасно укажуваат дека тие се претприемачи во аранжмани за финансиски лизинг. Учеството на нефункционалните кредити во структурата на вкупниот долг според договорите на претприемачите со лизинг е 2,1 процент. Ова се податоците за минатиот месец. Вкупните заостанати рати за кредит на сите категории, односно граѓани, компании и претприемачи, е 6,8 проценти.

Не е ни чудо што претприемачите се најредовни во овој поглед. Тие главно закупуваат опрема, а во овој аранжман, за разлика од кредитите, процесот на запленување е многу едноставен во случај на одложување. И кога нема опрема, нема ниту работа, ниту плата…

Гавриловиќ посочува дека банките станале повнимателни во давањето кредити, а финансискиот капацитет на секој поединец е добро измерен. Поновата статистика се должи и на многуте нови заеми што беа одобрени годинава. Клиентите вообичаено не западнуваат во заостанати долгови во текот на првите две години од отплатата, особено за станбени кредити. Проблемите обично доаѓаат подоцна. На крајот, самите граѓани се поодговорни за исполнување на својата обврска: се помалку и помалку се подготвени да позајмат колку што можат, а се повеќе и повеќе клиенти од банка земаат онолку пари колку што треба.

За тоа придонесе и развојот на пазарот на банкарство во светот и кај нас. Каматните стапки паѓаат неколку години. Ова е причината зошто многумина пресметуваат, чекаат и не брзаат да позајмуваат колку што можат.

На банките им беше даден дополнителен стимул во намалувањето на заостанатите долгови, со отпишување на ненаплатливите побарувања.

 

Забрането превземање на содржината без претходна согласност на редакцијата на БанкоМетар.мк