Поврзаноста на криминалните групи во Турција и Западен Балкан е основана во времето на СФРЈ, а „трговијата со куфери“ одамна е заменета со камиони полни со наркотици, но се повеќе и мигранти. Додека хероинот патува од Турција, преку Балканот до Западна Европа, во спротивна насока, до „хаџилак“ во Турција, се испраќаат синтетички дроги. Интересно е што поради високиот данок на цигарите во Турција, некои криминалци таму преминаа од трговија со хероин во шверц на цигари од Балканот, поради „поповолната врска“ помеѓу заработката и ризикот од затвор.

Спротивно на политичарите, криминалот не знае за идеологија. Додека официјалните односи меѓу Турција и земјите од Западен Балкан ги поминаа сите политички „сезони“ низ историјата, неофицијалната поврзаност на криминалците ги надмина сите пречки. Така, во времето кога Тито ги отфрли повиците на Турција за СФРЈ да се приклучи кон НАТО -пактот, социјалистичките криминалци ги зајакнаа своите „дипломатски“ врски во Турција, особено во 1970 -тите.

Во тоа време, луѓето од регионот, претежно југословенски Албанци од Косово и Македонија, се користеа како возачи или курири за транспорт на дрога и оружје од Турција. Наркотици, првенствено хероин и морфин, како и оружје беа препакувани на Балканот, а една од главните патишта минуваше низ Југославија до Италија, се вели во извештајот на Глобалната иницијатива против меѓународниот организиран криминал наречен „Транснационален октопод“, кој испитува повеќе од половина век бизнис со криминални групи во Југоисточна Европа.

Кога започнаа војните на територијата на поранешна Југославија, десетици илјади бегалци од поранешните југословенски републики се приклучија на балканската дијаспора од околу 1,8 милиони луѓе во Турција. Некои од нив се населија во сиромашните квартови на турските градови, од каде што се поврзуваа со курдските дилери на улиците на метрополата, како што се Истанбул и Измир.

Во тоа време, балканските имигранти во Турција започнаа „тргување куфери“ помеѓу Турција и нивната земја на потекло. Тие купија легално достапни производи по пониски цени во Истанбул и ги продаваа по повисоки цени на балканските пазари. Овој мал шверц наскоро го користеа турските и криминалните групи од Западен Балкан за шверц на цигари и дрога.

Камиони почнаа да се користат наместо куфери, а Албанците, поради високоразвиената подземна мрежа во Западна Европа, во тоа време станаа клучни играчи во целиот „синџир на вредност“, од купување нелегална стока од турски криминалци до пренесување и дистрибуција на нив во Западните земји.

Привлекување инвестиции и „инвестиции“

Либерализацијата на турската политика во 1990 -тите, со цел да се привлечат што е можно повеќе странски инвестиции, ја фаворизираше легалната, како и илегалната трговија. На криминалците од Западен Балкан им стана полесно да патуваат и да тргуваат во Турција, па дури и да добијат турски пасоши и да перат пари.

Имено, според прописите што важат во Турција од 2018 година, оној што носи 250.000 долари во Турција ќе добие државјанство без никакво испитување на изворот на парите. Политиката е привлечна за луѓето со незаконски примања, од кои некои купиле луксузни недвижности, особено во Истанбул и Измир, кои функционираат како фокусни точки за регионалната илегална трговија, се вели во извештајот.

Според сегашните прописи, граѓаните на сите земји од Западен Балкан можат да останат во Турција до 90 дена без виза. Тие можат да ги користат своите национални лични карти, а нивните пасоши во Турција важат пет години дури и по истекот на рокот. Реципрочно, турските граѓани можат да останат без визи на Западен Балкан 90 дена. Многу имигранти од Западен Балкан имаат двојно државјанство, што им овозможува слободно да патуваат меѓу Турција и нивната земја на потекло.

Во текот на последните 20 години, исто така, имаше сериозно зголемување на комерцијалната активност помеѓу Турција и регионот, благодарение на серијата договори што ја либерализираа трговијата. Некои криминални групи од двете страни ја искористија либерализацијата на трговијата со отворање фиктивни фирми за покривање на големи пратки на дрога, цигари и оружје.

Хероин во замена за екстази

Благодарение на „бумот на хероин“ во Авганистан во последните 20 години, значајна корист имаа и балканските трговци со дрога. Турските и балканските криминални организации го обработуваат транспортираниот хероин со цел да ја намалат неговата чистота од 70% на под 50% и со тоа да ја зголемат заработката.

Сопственоста на производствени капацитети, транспортни компании и дистрибутивни синџири во Европа и овозможи на турската мафија со децении да доминира на европскиот пазар на хероин. Годишната трговија со недозволена дрога во Турција се проценува на околу 50 милијарди долари годишно, а вкупната бруто заработка на трговците со опијати во Југоисточна Европа изнесува околу 1,7 милијарди долари годишно.

Во исто време, зголемената побарувачка за екстази и синтетички дроги во Турција создаде можности за криминалците од Западен Балкан да ја донесат таа дрога од Европа во Турција, во замена за хероин. Балканските дилери главно прават зделки со хероин во Истанбул, Измир, Текирдаг, Едрене и, во помала мера, Газиантеп. Тие често разменуваат стимуланси од типот на амфетамин (АТС), екстази и сканк што се испраќаат од Европа за хероин што се испраќа од Иран.

Покрај тоа, високите даноци за цигари во Турција доведоа до голема побарувачка за многу поевтини шверцувани цигари увезени од Балканот. Покрај тоа, експертите на овој пазар во Турција тврдат дека некои криминални групи од нелегалната трговија со хероин се префрлиле на шверц на цигари, поради „поповолната врска“ помеѓу заработката и ризикот од затвор.

Неодамнешните настани сугерираат дека албанските шверцери на дрога се обидуваат да ги заобиколат турските дилери, воспоставувајќи директни врски со иранските добавувачи на хероин. Од друга страна, се чини дека иранските мрежи се обидуваат да воспостават основа на Западен Балкан, што, според авторите на извештајот, може да има многу сериозни безбедносни последици.

Во моментов, трговците со хероин користат најмалку 18 различни правци од Турција до европските пазари, а главни центри за понатамошна дистрибуција се Холандија, Германија, Албанија и Молдавија.

Специјализација во криумчарење мигранти

Забележливо е и дека од 2015 година, драстично се зголеми криумчарењето мигранти преку Турција, каде минатата година имаше само четири милиони бегалци само од Сирија, од кои многумина сакаат да пристигнат во Европската унија. Мнозинството трговци со луѓе се стационирани во Истанбул (21%), Измир (19%) и Ајдин (17%), бидејќи овие три града претставуваат координативни и транспортни центри за криумчарење мигранти по морски и копнен пат.

Постојат три главни правци низ Западен Балкан. Првите две се стари копнени патишта, од кои едната оди од Турција, преку Грција и Албанија до Италија, а другата од Турција, преку Бугарија, Србија и Босна и Херцеговина, до Словенија и Австрија и понатаму кон Запад. Третата рута е нова и води делумно по копно, а делумно и преку море од Турција, преку Грција, Албанија, Црна Гора и Босна и Херцеговина, до Хрватска и Словенија, а потоа и кон земјите од Западна Европа.

На западните граници на Турција, шверцерските мрежи таму соработуваат со арапски, албански, грчки и бугарски криминалци кои вработуваат професионалци специјализирани за фалсификување пасоши, транспорт, превод и имиграциски прописи во Молдавија, Ирак, Сирија, Мароко, Албанија, Грција и Македонија и за превоз на мигранти и бегалци во европската заднина. Цените што ги плаќаат мигрантите се движат помеѓу 3.000 и 8.000 евра за превоз до Шенген -зоната, до 30.000 долари за патување во САД и Канада.

Шверцерите на луѓе го користат постоечкиот лабав режим на визи и пасоши меѓу Турција и земјите од Западен Балкан, особено Босна и Херцеговина. Според сегашните прописи, турските граѓани можат да патуваат во БиХ со лични карти. Многу Сиријци и Ирачани добија турски лични карти на легален и илегален начин. Некои од нив веќе добија турско државјанство, благодарение на либералната политика на турската влада во оваа област.

Други купуваат лични карти од криминални мрежи специјализирани за фалсификување документи. Лична карта може да се добие за околу 1.000 долари на црниот пазар. Забележано е дека имигрантите со валидни документи патуваат во БиХ од аеродромот во Истанбул како туристи, а потоа наоѓаат други канали од БиХ за да преминат во Западна Европа.