Најголема жртва на тековните тензии помеѓу Вашингтон и Пекинг ќе стане мултилатерализмот, главно акредитиран од Европската унија.
Тековниот трговски спор меѓу САД и Кина е алатка за студена економска војна што ја започна Вашингтон за “задржување” на економскиот пораст во Пекинг, но тоа би можело да доведе до фрагментација на глобалната економија и финансиски систем, предупредува Алисија Гарсија-Хереро, постар асистент во истражувачкиот центар “Брегел”, цитиран од Еурактив.
Во 1980-тите, Вашингтон се упати кон Јапонија за да го намали својот трговски дефицит. Крахот на јапонскиот економски балон, кој го достигна својот врв на крајот на истата оваа деценија, беше непредвидена последица за Токио, смета Гарсија-Хереро.
Во сегашната ситуација, според експертот, САД применуваат царини како побрз и поевтин начин со кој ќе се справи со економската експанзија на друга азиска држава, во случајот Кина.
Според Гарсија-Хереро овие трговски бариери се само дел од пошироката економска војна. Мерките вклучуваат и ограничување на кинеските инвестиции во САД, како и “даночна војна” откако даночните реформи на претседателот Доналд Трамп ја следеа новата предлог-рамка на корпоративните даноци од Пекинг.
Конфликтот влегува во нова, подлабока фаза со наметнувањето на економски санкции, како што беше и случајот со кинеската технолошка компанија ZTE.
Во почетокот на октомври окружниот судија од Далас Ед Кинкдијд откри дека компанијата ја прекршила условната казна изречена во март 2017 година, кога се изјасни за виновна по обвинение за нелегално изнесување на стоки и технологии од САД кон Иран.
Оваа економска војна може да доведе до фрагментација на глобалната економија и на финансискиот систем, како за пример Гарсија-Хереро ја посочи судбината на Советот за економската помош во времето на Студената војна меѓу САД и СССР.
“Ова може да создаде две паралелни универзуми, што е многу опасно”, предупредува експертот.
Прашањето е каде САД ќе ја “стартуваат бомбата” на санкциите.
Еден од можните цели на Вашингтон е Хонг Конг, со оглед на транспарентноста и монетарниот систем базиран на доларот во најголемиот финансиски центар на Азија.
Сепак, Гарсија-Хереро не мисли дека ќе ја задржи Кина.
Според неа, кинеската економија ќе стане светски хегемон, и единствениот начин да се запре тоа е со употреба на “сила”.
Главната жртва на економската војна, како знаци на ова може да се видат и во моментот, ќе биде мултилатералноста.
Иако желбата на Европската унија (ЕУ) да стане главен проповедник на оваа идеја, блокот не е способен да се справи сам со задачата.
Администрацијата на претседателот Доналд Трамп отворено го поткопува светскиот статус кво, а во исто време ставовите на ЕУ и Кина продолжуваат да се оддалечуваат една од друга, освен кога станува збор за субвенции или концептот за пазарна економија.
“Невозможно е ЕУ и Кина да стигнат до договор во овој нов, осакатен мултилатерален свет без учество на САД, откако токму Вашингтон го создаде овој концепт”, смета Гарсија-Хереро.
Според неа, економската војна не е трипартитна игра меѓу САД, Кина и ЕУ.
“Ова е конфликт меѓу САД и Кина, а ЕУ ја има улогата што двете страни сакаат да ја поседуваат”, рече експертот.
Ако ЕУ одлучи да се зближи со Кина, Доналд Трамп веднаш ќе наложи царина за увозот на европски автомобили, удирајќи сериозно по економијата на најразвиените европски земји и најмногу Германија.
Сепак, постои можност да се продлабочат билатералните односи меѓу Пекинг и Брисел, без да се предизвикаат агресивно комерцијално однесување од страна на Вашингтон. Ова може да се направи преку пошироко отворање на кинескиот пазар за европските компании, како што се случи со германскиот автомобилски производител Mercedes-Benz, тврди Гарсија-Хереро.
Силно развиениот синџир на снабдување, која го поседува Кина, и овозможува на азиската земја да се насочи кон трети земји, со кои ќе врши трговска и економска комуникација, изолирајќи ги САД од овој процес.
За да се илустрира појасно тоа, Гарсија-Хереро потсетува дека на 5 ноември кинескиот претседател Си Џинпин ќе го отвори првиот саем во Кина China Import Expo, на кој ќе присуствуваат претставници од 130 држави и над 2800 компании, меѓу кои 130 од САД.