Економската штета се проценува на десетици милијарди евра
Брисел подготвува нови санкции против Москва, иако во текот на годините на политичка конфронтација, Европската унија изгуби повеќе поради меѓусебните ограничувања отколку Русија. Економската штета се проценува на десетици милијарди евра. Како претрпе Европа и кој претрпе најголеми загуби.
Дозволена загуба
Санкциите како такви не се цел на Европската унија, тие се само ефикасна алатка против Русија, рече Питер Стано, портпарол на службата за надворешна политика на ЕУ, на брифинг во Брисел. Министерот за надворешни работи на ЕУ, Хосеп Бореj додаде дека по апсењето на Алексеј Навални ќе следува казна за кршење на човековите права.
Летото 2014 година Европската унија воведе економски санкции за Русија поради конфликтот во Украина, а подоцна ги прошири. Во март 2015 година, лидерите на ЕУ ги поврзаа мерките со договорите од Минск. Москва посочи дека Русија не е страна во внатрешниот украински конфликт и не е предмет на договорите од Минск, туку само посредник во процесот на решавање. И воведе реципрочни ограничувања.
Една година подоцна, стана јасно дека Европа губи повеќе.
Од март 2014 година до март 2015 година, Москва изгуби 55 милијарди долари, а Европската унија – 110 милијарди долари. Најмногу беше погодена Германија, губејќи 700 милиони долари месечно поради билатерални ограничувања.
Европскиот парламент тогаш тврди дека секторските санкции „биле болни и го влошиле економскиот пад во Русија предизвикан од падот на цените на нафтата“. И нивното главно краткорочно влијание „беше во ограничувањето на пристапот до западниот кредитен потенцијал и приливот на инвестиции“ и неможноста да се вратат на „повисоките стапки на економски раст“.
Сепак, законодавниот дом на ЕУ во 2018 година призна дека санкциите имаат ограничен ефект.
– Без оглед на обидите на Западот да ја изолира Москва, Русија игра се позабележителна улога на светската сцена. Контрасанкциите му помогнаа на земјоделството во земјата – изјавија пратениците.
Пријателски оган
Резултатите од „петгодишните санкции“ беа анализирани во 2019 година од страна на економистите Матје Крозе од Универзитетот Линан во Хонг Конг и Џулијан Хинц од Институтот за светска економија во Кил.
Според нивните проценки, Русија претставува нешто повеќе од половина од загубите од западните санкции – 2,2 милијарди долари месечно. Останатите 45 проценти, во вкупен износ од 1,8 милијарди, ги делат иницијаторите на ограничувањата. Овие податоци беа објавени во истражувањето „Пријателски оган: влијание врз трговските санкции против Русија, како и реципрочните санкции“.
Шемата за пресметки на Крозе и Хинц ја опиша влијателното научно списание „Економска политика“. Основата беше проценка за тоа како меѓународната трговија може да се развива без меѓусебни ограничувања и со стабилни услови на пазарот.
Разликата помеѓу потенцијалните трговски текови за сите категории стоки покажа загуби.
Се покажа дека вкупната месечна штета е четири милијарди долари. Најмногу губи Германија – 38 проценти или 667 милиони долари. Француските компании исто така страдаа многу. Според истражувањето на Крозе и Хинц, извозот пренасочен кон други земји, сепак, не ги надокнади загубите.
Неодамна, Министерството за економија и енергетика на Германија изјави дека европскиот бизнис изгубил милијарди од 2014 година поради санкциите против Русија, а замрзнатите средства и средства на руски граѓани и компании кои се на црните листи во некои случаи се неколку стотици евра.
Во 2018 година, Германија додаде околу 485.000 евра во базата на податоци на замрзнат имот и средства, Ирска – 24.000, Италија – 94.000 и Холандија – 806 евра. Само Кипар се издвојува со повеќе од три милиони евра.
Во 2019 година, овој показател беше 337 000 евра за Германија, 77 000 евра за Ирска, 148 000 евра за Италија и 819 евра за Холандија. Додека во 2020 година, таа изнесуваше 341.000 евра во Германија, и 761 евра во Холандија.
Германија од 2014 година замрзна вкупно околу 1,8 милиони евра. Прометот во трговијата меѓу Германија и Русија во 2014 година изнесува 67,7 милијарди евра, во 2015 година – 51,5 милијарди, а во 2016 година – 48 милијарди.
Во Берлин, тие неколку пати посочија дека Германија е најпогодена од санкциската војна. Во текот на летото минатата година, членот на Бундестагот, Маркус Фронмајер, ги изјави податоците, кои се блиски до податоците на Крозе и Хинц: 688 милиони евра месечно (7,4 милијарди годишно, 40 проценти од вкупните загуби на ЕУ).
Главните жртви
Војната на санкциите меѓу Брисел и Москва детално ја проучуваа и економистите од Виенскиот институт за меѓународни економски истражувања (Wiener Institut fur Internationale Wirtschaftsvergleiche).
Според последните проценки на овој Институт, намалувањето на извозот во Русија ја чинеше Германија 0,2 проценти од БДП во 2014-2018 година. години, Австрија – 0,5 проценти. Економистите сметаат дека најзагрозени се Чешка и Унгарија (секоја загуби 0,6 проценти од БДП) и Словачка (минус 1 процент од БДП). Сепак, во апсолутна смисла, Германија повторно има најголеми загуби – само во првите две години од санкциите, 14 милијарди евра.
Што се однесува до економските сектори, „анти-лидери“ се текстилната индустрија, фармацевтската индустрија и електричната, механичката и транспортната опрема.
Авторите на студијата наведуваат дека прехранбените производи (Русија во август 2014 година воведе ембарго за увоз на месо, млеко, риба, овошје и зеленчук од Европската унија) „не играа важна улога во европскиот извоз“ (со исклучок на балтичките држави, Финска, Германија, Холандија и Полска).
„Русија забележа голем пораст на инфлацијата на храната, но истовремената замена на увезените производи придонесе за заживување на земјоделството, што беше еден од очигледните успеси на економијата“, наведува Виенскиот институт.
Уделот на извозот на ЕУ во Русија е преполовен. Во исто време, зависноста од руската нафта и гас е зголемена, особено со оглед на зголемувањето на побарувачката за енергетски ресурси и наскоро завршувањето на изградбата на гасоводот „Северен поток 2“.