Цените ќе се зголемат за увоз во Европа, вклучувајќи храна, автомобили и текстил

Велика Британија веќе не е земја-членка на Европската унија и преговарачите имаат рок до 31 декември 2020 година да склучат трговски договор за управување со идните трговски односи на Велика Британија со блокот. Доколку не успеат, Велика Британија може да го изгуби безцаринскиот пристап до европскиот единствен пазар, а обете страни на Ла Манш веднаш ќе се вратат на трговските правила договорени во 1995 година од страна на членките на Светската трговска организација (СТО). Ова значи нови тарифи за британскиот извоз во ЕУ и царинските контроли кои предизвикуваат застој во сообраќајот на траектните терминали. Во интервју за Блумберг, Едмунд Шинг, глобален шеф на стратегија за деривати за акциите на БНП Парибас, ја спореди промената со „автомобил што се движи со голема брзина со петта брзина и нагло се префрлува во рикверц“. Еве неколку други прашања што ги коментираше.

Зошто баш правилата на СТО

Велика Британија е членка на СТО и ќе остане така по истекот на договорот за повлекување на ЕУ на крајот на годината. Доколку нема нов договор за трговија, трговијата во двете насоки ќе се врати на условите на СТО. Телото со седиште во Женева контролира збир на основни царини за светската трговија со стоки и услуги. Сите 164 членови се согласуваат да се однесуваат едни со други според принципот познат како „најпосакувана нација“. Меѓу британските законодавци постои жестока дебата за тоа дали тоа ќе ги уништи британската индустрија и работните места или ќе и овозможи на Велика Британија да оствари подобри трговски услови со други земји.

Како Велика Британија би извезувала стока во ЕУ

Трговијата со стоки и услуги меѓу Велика Британија и другите 27 земји на ЕУ повеќе нема да биде ослободена од царински давачки и документи. Наместо тоа, британскиот извоз ќе биде предмет на договорени царини во СТО, кои дејствуваат како данок на стоки што ЕУ сега ги оданочува со трети земји. Унијата претставува 46% од извозот на стоки од Велика Британија и промената може да доведе до трошоци, контроли и бирократија кои не постојат со децении.

Британските производители на автомобили ќе се соочат со царини од 10% на целиот извоз на автомобили во ЕУ. Британската автомобилска индустрија ќе се соочи со загуби од 55 милијарди фунти (73 милијарди долари) поради намалената побарувачка и намалено локално производство поради царините, соопшти Здружението на производители и дилери на автомобили.

Што би се случило со увозот на ЕУ

Цените ќе се зголемат за увоз во Европа, вклучувајќи храна, автомобили и текстил. Велика Британија понуди да ги повтори царинските обврски на ЕУ и квотите во СТО. Ова значи дека британските тарифни стапки за увоз на некои европски стоки ќе се зголемат од нивната сегашна нула тарифа. Овие вклучуваат: Автомобили: 10% царина, Пластика: 6,5% царина, Накит од благороден метал: 2,5% царина, Облека: 12% царина. Велика Британија исто така ќе воведе царини и квоти за увоз на говедско, јагнешко, риба, пилешко и свинско месо.

Може ли Велика Британија да има корист од другите трговски зделки на ЕУ?

Одговорот на Едмунд Шинг до Блумберг е убедливо да. Според него, британските власти работеле напорно на одржување на трговските односи со 72-те земји кои склучиле повластени договори за трговија со ЕУ. Досега, Владата има обезбедено договори за континуитет за продолжување на сегашните трговски услови со Канада, Јапонија, Мексико, Јужна Кореја, Швајцарија и многу други земји. Сепак, Велика Британија не ги заврши преговорите за нови услови за учество во уште десетина други договори на ЕУ, вклучително и оние со Турција и Египет. Доколку Велика Британија ја напушти ЕУ без овие договори, тие земји ќе ги применат условите на СТО за британските добра и услуги. На пример:

Турција може да воведе 10% царина за британските автомобили и 2,7% царина за моторите.

Египет може да воведе 5% давачка за генераторите и 5% надомест за опремата за Х-зраци.

Може ли Велика Британија да склучи нови трговски зделки?

Одговорот на Шинг е повторно позитивен. Според него, британската влада сака да склучи нови трговски договори со земји што не се членки на ЕУ, како што се Соединетите држави. Додека американскиот претседател Доналд Трамп зборува за изгледите за „многу голем трговски договор“ меѓу двете нации, не е јасно дали новоизбраниот претседател Џо Бајден ќе се согласи брзо да обезбеди таков договор. Бајден вети дека ќе се фокусира на домашните приоритети на земјата и предупреди дека нема да го поддржи трговскиот договор меѓу Велика Британија и Соединетите држави доколку Брегзит го компромитира Договорот на Велики Петок, познат и како Договорот од Белфаст од 1998 година, кој донесе мир во Северна Ирска.

Што ќе се случи на границите ако нема договор

Британската влада соопшти дека очекува големи редици на границата и трајни доцнења во транспортот што може да траат повеќе од шест месеци. Франција планираше да спроведе контроли на границата веднаш по Брегзит, а владата на Велика Британија проценува дека меѓу 50% и 85% од камионџиите нема да имаат точни документи за влез во ЕУ преку Франција. Ова ќе ги одложи прекуграничните испораки до околу два дена и ќе ги наруши тесно интегрираните синџири на снабдување на ЕУ и Велика Британија. За приходите и царината, британската агенција за наплата на даноци, проценуваат дека британските бизниси ќе трошат дополнителни 15 милијарди фунти годишно на документи во случај на договор за Брегзит.

Какво ќе биде влијанието врз британските служби

Британскиот сектор на услуги, како што се финансиите, правото и сметководството, може да го изгуби преференцијалниот пристап до европскиот единствен пазар, што обезбедува слобода на основање (право на започнување бизнис или работа како самовработено лице) и слободно движење на луѓето во рамките на ЕУ. Ова подразбира зголемување на бирократијата и главоболките за британските даватели на услуги, кои заедно сочинуваат 79% од британската економија и 45% од извозот. Компаниите за прекугранични услуги ќе треба да ангажираат адвокати и сметководители кои ќе им помогнат да се движат низ комплексната констелација на европски регулаторни, правни и административни бариери. Борбата на Лондон да остане глобален финансиски центар се заснова на нејасен регулаторен процес контролиран од европски политичари, познат како „еквивалентност“.

Дали е компромитирана Светската трговска организација?

Не, но тоа е малку нефункционално. Способноста на СТО за целосно решавање на трговските спорови доби сериозен удар кога Соединетите држави го парализираа апелационото тело на организацијата во 2019 година. Иако овој потег може да доведе до повеќе трговски битки меѓу членовите на СТО, тоа нема веднаш да влијае на правилата што управуваат со трговијата меѓу Велика Британија и ЕУ. СТО работи и без водач откако претходниот генерален директор неочекувано си замина и САД го одбија неговиот наследник, член на СТО. И покрај хаосот, СТО сè уште има можност да преговара за нови трговски зделки и да го следи спроведувањето на трговските договори од земјите.