Економијата како што ја знаевме пред пандемијата исчезнува. Многу поверојатно е дека ќе бидеме сведоци на скршен економски пејзаж од тоа дека сè ќе биде како што беше пред шокот што го донесе коронавирусот. Огромен број работни места исчезнуваат, а безброј мали бизниси се наметнаа во задолжување и се на работ на банкрот. Во отсуство на дополнителна помош од владата, многу од овие бизниси би можеле да исчезнат засекогаш, што дополнително би ги уништило пазарот и економијата, пишува „Гардијан“.

Што и да се случи, пандемијата ќе создаде нова верзија на нормалност, со нови модели на економска сопственост. Една од јасните опасности со кои ќе се соочиме откако почна ковид-19 е зголемената нееднаквост: многу МСП веројатно ќе банкротираат, дозволувајќи им на поголемите фирми да се консолидираат. Сопствениците на голем капитал, кои чекаат да влезат, ќе го одземат имотот при присилна продажба по поволни цени.

Одговорот на Банката на Англија на ова беше да се отвори чешмата за пари за квантитативно олеснување. Тие би можеле да ги направат богатите уште побогати, но малку ќе се стори за да се зголеми трошењето или да се поддржи дневната економија на малите бизниси.

Британската економија по ковид-19 би можела едноставно да се претвори во погрда, поотворена верзија на денешниот систем на нееднаквост. Земјата брза во таканаречената „обнова на Амазон“, во која корпоративните ѕверови ќе држат уште поголем удел на пазарот, милијардерите ќе станат уште побогати (и побројни), а нееднаквоста ќе скокне на невидени размери.

Како и неколку други корпоративни гиганти, бизнисот на Амазон се прошири за време на оваа криза. Од почетокот на април, нивната цена на акциите скокна за повеќе од 50 проценти, а основачот на „Амазон“, Џеф Безос, го зголеми своето богатство за над 30 милијарди долари само за време на пандемијата. Светската класа на милијардери никогаш не помина толку добро.

Владата мора да обезбеди закрепнување на сите, не само на богатите. Голем дел од одговорот лежи во блокирање на корпоративната консолидација и грабливи спојувања, што би го спречило откупот на целата економија преку потпора. Ова би можело да се организира во форма на јавна холдинг компанија, која би имала мандат директно да ги поддржува малите и средни претпријатија кои се нашле во неволја за време на коронавирусниот период и да спречи уништување на она што останало од локалните мали бизниси. Овие мерки треба да бидат насочени кон компаниите кои пред пандемијата беа во црвена боја и кои имаат шанса повторно да работат позитивно кога кризата ќе помине.

Подоцна, кога условите се исправни, оваа холдинг-компанија би можела да рестартира многу од спасените компании, така што тие се во сопственост на работници или заедницата, или како социјални претпријатија водени од заедничка мисија.

Демократското општество не може да се развие под услови на неконтролирана нееднаквост и понатаму ќе биде загрозено во економија во која богатството и моќта се дополнително концентрирани. Единствената алтернатива за неправедно закрепнување е да се користи моќта на државата за да се заштитат помалите фирми и да се создаде подемократска економија во која сопственоста на имотот и економските придобивки се подобро распоредени.

Ако се направат вакви потези за да се спасат гигантите, зошто не би се применил истиот принцип за малите бизниси? Нема ништо повеќе од кратковидост од спасувањето на авиокомпаниите, притоа да се игнорираат локалните фирми, вклучително и оние неопходни за создавање поодржлива економија за иднината.

Новиот „нов договор“ може да звучи амбициозно, но амбициозната акција е нашата единствена надеж да ја избегнеме иднината што ќе ја имаат корпоративните чудовишта. Историјата нè учи дека ни треба интензивна интервенција на државата.

Огромна моќ на државата беше искористена за да се стави економијата на апаратот за време на досега невидената изолација заради ковид-19. Сега истата моќ треба да се искористи за да се осигура дека само мала елита нема да има корист од економското закрепнување, како што честопати беше случај со кризите во минатото. Наместо влегување во мачна нова ера на турбо-нееднаквост, закрепнувањето би можело да биде можност да се изгради подобра економија. Но, тоа ќе се случи само ако тоа го бараме.

Лекција од историјата
Овде можете да научите нешто од историјата. Сличен потег беше направен за време на економската криза во САД во 1930-тите. Предводена од Френклин Рузвелт, државната холдинг компанија наречена Корпорација за финансиска реконструкција (РФЦ), дозволено е да ги спои неуспешните компании сè додека не се создадат услови за да се рестартираат откако ќе се опорават од Големата депресија.

РФЦ, еден од иницијаторите на „Новата зделка“- New Deal, стана не само најголемата банка во Соединетите држави, туку и најголемиот инвеститор во земјата.

 

Забрането превземање на содржината без претходно одобрение од редакцијата на БанкоМетар.мк