Земјите треба двапати да размислат пред да ги поделат економиите и синџирите на снабдување во политички блокови, изјави генералниот директор на Светската трговска организација Нгози Оконџо-Ивеала во интервју за „Политико“, само неколку дена пред министерската конференција на организацијата.

„Треба внимателно да размислиме пред да зборуваме многу невнимателно за раздвојување и деглобализација“, рече Оконџо-Ивеала, тврдејќи дека меѓузависноста – наместо самодоволноста – го одржува мирот.„Овој мултилатерален трговски систем беше изграден во текот на 75 години. Помогна да се извлечат над милијарда луѓе од сиромаштија. Тоа донесе мир, што… тоа беше намерата, преку меѓузависност“, додаде шефот на СТО.

Нејзините коментари ќе се гледаат како остар одговор на американската министерка за финансии Џенет Јелен, која го промовираше концептот на „пријателски односи“ во синџирите на вредности за развој на економските односи со политички сојузничките нации, додека ривалството меѓу САД и Кина постојано расте.

Исто така, има зголемени повици за преиспитување на синџирите на снабдување во светло на нарушувањето на глобалната трговија од пандемијата со Ковид-19 и војната на Русија во Украина.

Но, Оконџо-Ивеала – државјанка на Нигерија и САД која сака да ја поттикне СТО во акција – предупреди дека поделбата на синџирите на снабдување од политички причини би била штетна за светската економија.

Една неодамнешна студија покажува дека поделбата на светот на два одделни економски блока може „да доведе до намалување од 5 отсто на реалниот глобален БДП на подолг рок“, рече таа. „Тоа е прилично запрепастувачки број“.

„Затоа, само му велам на светот, разговорот е евтин, но кога ќе ги видите реалните трошоци за овие акции, мислам дека тоа го наведува да застане и да каже, да инвестираме во овој мултилатерален трговски систем. Ова е време за инвестирање, а не за повлекување од него“, рече Оконџо-Ивеала,, пишува „Политико“.

Навлегувајќи во прашањата на масата за 12. состанок на министерската конференција, исто така познат како MC12, Оконџо-Ивеала рече дека е „внимателен оптимист“ дека министрите за трговија ќе постигнат договор да им дозволат на поединечните земји да се откажат од заштитата на интелектуалната сопственост за вакцините против Ковид -19 без соочување со правен предизвик во СТО.

„Сè уште има некои разлики, навистина тешки меѓу членовите, но ние се стремиме кон тоа“, рече таа.

Едно од тие тешки прашања се однесува на тоа дали текстот треба експлицитно да ја забрани Кина, која е земја во развој и главен извозник на вакцини, да може да го користи откажувањето за да направи генерички верзии на странски вакцини.

Оконџо-Ивеала вели дека најавата на Кина дека нема да го искористи откажувањето ја направи оптимист дека може да се постигне договор по таа точка, за што американските власти нагласија дека е клучна за нивната поддршка за конечниот договор.

„[Кина] доброволно се откажа и ние само треба да најдеме начин да го опфатиме тоа во договорите“, рече таа. „Токму тоа е она што го гледаме со нив во моментов“.

Безбедност на храна

Војната на Русија во Украина ги влоши и онака тесните светски резерви на храна и ги зголеми стравувањата од растечка криза со глад.

Оконџо-Ивеала рече дека верува оти СТО може да направи вистинска разлика со поддршка на декларацијата која се спротивставува на извозните ограничувања на стоките што се користат за хуманитарни цели од Светската програма за храна на ОН.

„WFP ни кажа дека ова ќе биде од огромна помош за нив“, рече таа. „Значи, тоа би било многу добра работа“.

Земјите, исто така, размислуваат за многу поширока декларација „со која се потврдуваат нивните напори со добра волја да ги задржат извозните ограничувања и забрани“, што би можело да има значителен ефект на теренот во однос на одржувањето на залихите со храна, рече таа.

Тоа е од витално значење бидејќи веќе има околу 25 земји кои имаат извозни ограничувања и забрани за храна и важно е да се обидеме да го намалиме тој број или барем да го спречиме да се зголеми, рече Оконџо-Ивеала.